विराट कोहली हा अशा खेळाडूंपैकी एक आहे ज्याच्याबद्दल काहीही लिहिण्यापूर्वी शंभर वेळा विचार करावा लागतो. तुम्ही त्याच्या कारकिर्दीवर प्रश्नचिन्ह लावता आणि पुढच्याच डावात तो तुम्हाला अवाक करतो. म्हणूनच आम्ही आगाऊ एक डिस्क्लेमर देतो की विराट कोहलीबद्दलची टिप्पणी मनावर घेण्याऐवजी तार्किकदृष्ट्या समजून घ्या. त्यानंतर ठरवा विराट कोहली अजूनही ‘बेस्ट ऑफ द बेस्ट’ की ‘रेस्ट ऑफ द बेस्ट’. आता हे ‘रेस्ट ऑफ द बेस्ट’ नाही, तुम्हाला त्यात सातत्य दिसणार नाही.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, आता विराट कोहली त्याच्या एकहाती फलंदाजीने तुम्हाला दहापैकी एक सामने जिंकून देईल, पण दहापैकी तीन सामने अजिबात जिंकू शकणार नाही. या आयपीएलमधील रॉयल चॅलेंजर्स बंगळुरूची अवस्था यामागील एक प्रमुख कारण आहे. आता ही गोष्ट तुम्हाला ‘लॉजिकल’ पद्धतीने समजावून सांगतो. या पराभवानंतर विराट कोहलीची नाराजीही सर्वांनी पाहिली होती, पण प्रश्न असा आहे की या पराभवाला जबाबदार कोण?
बुधवारी आरसीबीचा केकेआरसोबत सामना होता. विराट कोहली कर्णधार होता. कोलकाताने प्रथम फलंदाजी केली. स्कोअरबोर्डमध्ये 200 धावांची भर घालत आणि आरसीबीला 201 धावांचे लक्ष्य ठेवले, विराट कोहलीने फाफ डू प्लेसिससह डावाची सुरुवात केली. 25 वर्षीय वैभव अरोराच्या पहिल्याच चेंडूवर त्याने चौकार मारला. पण दुसऱ्या चेंडूवर सिंगल घेत फाफ डुप्लेसीला स्ट्राइक दिली. आता तुम्ही म्हणाल की हे विराटचे शहाणपण होते. तुमचा दृष्टिकोन स्वीकारूया. पुढचे षटक उमेश यादव घेऊन आला.
उमेश यादवच्या षटकातील पहिल्या चेंडूवर विराट कोहलीने पुन्हा चौकार मारला. दुसऱ्या चेंडूवर सिंगल घेत त्याने फाफ डुप्लेसीला स्ट्राइक दिली. फाफ डुप्लेसीने एकाच षटकातील शेवटच्या दोन चेंडूंवर सलग दोन षटकार ठोकले. पुढच्याच षटकात फाफ डू प्लेसिस बाद झाला. आता थांबा – काही गोष्टी ‘रिवाइंड’ करा. आरसीबीला 201 धावा करायच्या होत्या हे विसरू नका. तिकडे चौकार मारणे, एकेरी घेणे आणि स्ट्राईक रोटेट करणे चालत नव्हते. पॉवरप्लेची वेळ होती. विराटने अधिक आक्रमक व्हायला हवे होते.
बरं, कथा अजून संपलेली नाही. तिसऱ्या षटकाच्या पहिल्या चेंडूवर विराटने सिंगल घेत फॅफला स्ट्राईक परत दिला. चौथ्या षटकात त्याने पुन्हा तेच केले. यावेळी त्याने वरुण चक्रवर्तीला पहिल्याच चेंडूवर चौकार ठोकला. पुढच्या चेंडूवर सिंगल घेत शाहबाज अहमदला स्ट्राईक दिली. आम्ही तुम्हाला चार षटकांची ही कहाणी समजावून सांगितली कारण आता T20 च्या फॉरमॅटमध्येही बदल झाला आहे. आता ‘शीट अँकर’सारखा सिद्धांत जुना झाला आहे. आता फलंदाजाला विकेटच्या दोन्ही टोकांकडून आक्रमक व्हायला हवे. ज्या संघांनी मोसमात चांगली कामगिरी केली आहे, त्यांची सलामीची जोडी दोन्ही बाजूंनी आक्रमण करत आहे. डेव्हिड वॉर्नरनेही तीनशेहून अधिक धावा केल्या आहेत, पण त्याचा संघ शेवटच्या क्रमांकावर आहे.
कथा अजून संपलेली नाही. अतिआक्रमक होण्याऐवजी विराट कोहलीला समंजस खेळी खेळून सामना संपवायचा होता, असे मानू या. त्याने आपल्या कारकिर्दीत डझनभर वेळा हा पराक्रम केला आहे. कदाचित त्याहून अधिक. विराट कोहलीला सामना ‘खोल’ नेण्यात नैपुण्य होते. धोनीकडून त्याने ही कला शिकली. पण 201 धावांच्या लक्ष्याचा पाठलाग करताना विराट कोहलीने आपले अर्धशतक पूर्ण केले, तेव्हा तो अनावश्यक शॉट खेळून बाद झाला.
विराट बाद झाला तेव्हा त्याच्या संघाला विजयासाठी 86 धावांची गरज होती आणि 47 चेंडू बाकी होते. आता आम्हाला सांगा की विराटच्या समजुतीचा काही फायदा झाला आहे, जे त्याने सुरुवातीच्या षटकांमध्ये दाखवून दिले. विराट कोहली यंदाच्या मोसमात साडेतीनशे धावांच्या जवळपास पोहोचणार आहे. त्याच्या खात्यात 5 अर्धशतके आहेत. सर्वाधिक धावा करणाऱ्या फलंदाजांच्या यादीत तो दुसऱ्या स्थानावर आहे. पण त्याचा स्ट्राइक रेट 142.31 आहे आणि त्याचा संघ सध्या प्लेऑफच्या शर्यतीत टिकून राहण्यासाठी संघर्ष करत आहे. आता तुम्हीच ठरवा विराट कोहली ‘बेस्ट ऑफ बेस्ट’ राहिला आहे की नाही?