अॅपलने भारतातील अॅपल बीकेसी आणि अॅपल साकेत या दोन स्टोअरचे दरवाजे ग्राहकांसाठी खुले केले आहेत. या दोन स्टोअरच्या उद्घाटनावेळी कंपनीचे प्रमुख टिम कुक यांची उपस्थिती मीडियाच्या चर्चेत होती. Apple BKC उघडण्यापूर्वी ते मुंबईत माधुरी दीक्षितसोबत वडा पावचा आस्वाद घेताना दिसले होते. दिल्लीत स्टोअर सुरू होण्याच्या एक दिवस आधी टीम कुक यांनी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांची भेट घेतली.
अॅपलचे सीईओ पंतप्रधानांच्या भेटीत काय म्हणाले?
पंतप्रधानांसोबतच्या बैठकीदरम्यान, अॅपलच्या सीईओने भारत सरकारला धोरणात्मक पातळीवर सातत्य राखण्याचे आणि देशातील घटकांच्या पुरवठ्यासाठी मजबूत पायाभूत सुविधा निर्माण करण्यासाठी आवश्यक मदत करण्याचे आवाहन केले. पंतप्रधानांशी झालेल्या भेटीदरम्यान कुक यांनी इलेक्ट्रॉनिक्स उद्योगासाठी लोकांना प्रशिक्षण देण्यासाठी सरकारकडे मदत मागितली. दुसरीकडे, सरकारने अॅपलच्या प्रमुखांना भारतात गुंतवणूक आणि आयफोनचे उत्पादन वाढवण्यास सांगितले. पंतप्रधान मोदींव्यतिरिक्त अॅपलचे प्रमुख टिम कुक यांनी दळणवळण मंत्री अश्विनी वैष्णव आणि आयटी आणि इलेक्ट्रॉनिक्स राज्यमंत्री राजीव चंद्रशेखर यांचीही भेट घेतली. कुक यांची भेट घेतल्यानंतर पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी ट्विट केले, “तुम्हाला भेटून आनंद झाला. भारतातील तंत्रज्ञानामुळे होत असलेल्या महत्त्वपूर्ण बदलांसह विविध विषयांवर मतांची देवाणघेवाण झाली.
अॅपल भारतात गुंतवणूक आणि उत्पादन वाढवणार का?
दुसरीकडे कुकनेही आपल्या प्रतिक्रियेत भारतात गुंतवणूक वाढवण्याचे संकेत दिले आहेत. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे आभार मानत त्यांनी लिहिले की, भारतातील शिक्षण ते उत्पादन क्षेत्रात तंत्रज्ञानाच्या सकारात्मक भूमिकेवर आम्ही तुमचे मत मांडतो. भारतातील व्यवसाय आणि गुंतवणूक वाढवण्यासाठी आम्ही वचनबद्ध आहोत. दुसरीकडे, कुक यांची भेट घेतल्यानंतर आयटी राज्यमंत्री राजीव चंद्रशेखर म्हणाले, आम्ही उत्पादन क्षेत्राला चालना देण्यासह निर्यात, कौशल्य तरुण, अॅप इनोव्हेशन आणि अर्थव्यवस्था आणि रोजगार यावर चर्चा केली.
अॅपलला चीनवरील अवलंबित्व कमी करायचे आहे का?
माधुरी दीक्षितसोबत वडा पाव खाऊन भारत दौऱ्याची सुरुवात करणारे कूक 2016 नंतर प्रथमच येथे आले आहेत. यावेळी अॅपलच्या भारत योजनेला आकार देण्याच्या उद्देशाने कुक भारतात पोहोचला आहे. या भागात Apple BKC आणि Apple Saket या भारतात Apple च्या मालकीच्या पहिल्या दोन स्टोअरचे उद्घाटन करण्यात आले आहे. अॅपलने भारताच्या आधी चीनमध्ये आपले पाय रोवले आहेत. अॅपलमधील कुकच्या कारकिर्दीतील एक प्रमुख यश म्हणजे कंपनीचे चीनसोबतचे संबंध मजबूत करण्याच्या दिशेने त्यांचे कार्य, जे इतर अमेरिकन टेक कंपन्यांच्या तुलनेत असामान्यपणे सकारात्मक होते. आता कंपनीला चीनमध्ये आपले कामकाज कायम ठेवत भारतात आपली मुळे मजबूत करायची आहेत. याचे स्पष्ट कारण चीनवर पूर्णपणे अवलंबून राहू इच्छित नाही.
अॅपलच्या व्यवसायासाठी किती महत्त्वाचा आहे चीन?
दोन दशकांहून अधिक काळ, Apple ने चीनमध्ये एक विशाल उत्पादन आणि असेंब्ली ऑपरेशन तयार केले आहे ज्यामध्ये हजारो व्यावसायिक भागीदारांचा समावेश आहे. मुख्य भूप्रदेश चीनमध्ये 40 पेक्षा जास्त अॅपल स्टोअर्स आहेत आणि कंपनीला “ग्रेटर चायना” क्षेत्रातून सुमारे 20 टक्के महसूल मिळतो, ज्यामध्ये तैवान आणि हाँगकाँगचा समावेश आहे. असे असूनही, तथापि, अॅपलचे चीनशी असलेले संबंध वर्षांतील सर्वात मोठ्या ताणातून गेले आहेत.
अॅपल प्रमुखाचा काय आहे ‘इंडिया प्लॅन’?
अॅपलच्या कामकाजाची माहिती असलेल्यांचा असा विश्वास आहे की मार्चच्या उत्तरार्धात बीजिंगच्या शेवटच्या भेटीदरम्यान कुक हे संबंध सुधारण्याचा प्रयत्न करत होते, परंतु त्याच वेळी कंपनीचे अधिकारी चीनवरील अवलंबित्व कमी करण्याचा आणि इतर देशांमध्ये विस्तार करण्याचा प्रयत्न करत आहेत. सह संबंध विकसित करणे टीम कुकचा सध्याचा भारत दौरा हा याच भागाचा एक भाग असल्याचे मानले जात आहे. ट्रम्प प्रशासनाच्या काळात अमेरिका आणि चीनमधील व्यापार संबंधांमधील तणावामुळे अॅपलला विविधीकरणाच्या प्रयत्नांना गती देणे आवश्यक होते. त्यानंतर महामारीच्या काळात अॅपलने चीनबाहेरील पर्याय शोधण्यासाठी युद्धपातळीवर प्रकल्प सुरू केला.
भारताला आयफोन निर्मितीचे केंद्र बनवेल का अॅपल?
Apple भारताला आयफोन आणि अॅक्सेसरीजसाठी उत्पादन केंद्र, एअरपॉड्स आणि मॅक असेंब्लीसाठी व्हिएतनाम, इतर काही मॅक उत्पादनांसाठी मलेशिया आणि आयर्लंडला अनेक साध्या उत्पादनांसाठी केंद्र म्हणून विकसित करण्यासाठी काम करत आहे. Apple च्या ऑपरेशन्स विभागातील व्यवस्थापकांनी कर्मचाऱ्यांना 2024 मध्ये येणाऱ्या बहुतेक नवीन उत्पादनांसाठी अतिरिक्त घटक सोर्स करण्यावर आणि चीनच्या बाहेर उत्पादन लाइन शोधण्यावर लक्ष केंद्रित करण्याचे निर्देश दिले आहेत. असे असूनही, तथापि, अॅपलला चीनमध्ये देखील त्यांचे व्यापक ऑपरेशन्स चालू ठेवायचे आहेत.
चीन-तैवान तणावामुळे अॅपलने बदलली आहे का रणनीती?
अॅपल तैवानवरील अवलंबित्व कमी करण्याचे मार्गही शोधत आहे. सेमीकंडक्टरच्या पुरवठ्यासाठी तैवानची चिपमेकिंग कंपनी तैवान सेमीकंडक्टर मॅन्युफॅक्चरिंग कंपनी (TSMC) शी अॅपलचे संबंध महत्त्वाचे आहेत. तैवानवरील वाढत्या भू-राजकीय तणावाच्या चिंतेमुळे Apple 2024 पासून ऍरिझोना मधील TSMC प्लांटवर आपला तैवान-आधारित प्लांटवरील अवलंबित्व कमी करण्याचा विचार करत आहे. यासोबतच, भारतासारख्या देशांमध्ये सेमीकंडक्टरचे उत्पादन आणि पुरवठा करण्याच्या शक्यतांचाही शोध घेण्याचा प्रयत्न करत आहे.
Apple ने भारतात आयफोन बनवायला कधी सुरुवात केली?
Apple ने 2017 मध्ये भारतात काही लो-एंड आयफोन्सचे उत्पादन सुरू केले. आता हळूहळू ते भारतात आपला व्यवसाय वाढवण्याच्या दिशेने काम करत आहे. अॅपलच्या अलिकडच्या वर्षांत भारतात घेतलेल्या पुढाकारांना चीनच्या बाहेर उत्पादने तयार करण्याच्या कंपनीच्या प्रयत्नांचा पाया म्हणून पाहिले जाते.
अॅपलला आपल्या भारत योजनेअंतर्गत भारतात आयफोन, एअरपॉड्स आणि अॅपल पेन्सिल्सचे उत्पादन करायचे आहे, यासोबतच कंपनी अॅपल वॉच, आयपॅड आणि मॅकबुकचे भाग भारतात तयार करण्याचा विचार करत आहे. यासाठी त्यांनी तैवानमधील फॉक्सकॉन, पेगाट्रॉन आणि विस्ट्रॉन या तीन महत्त्वाच्या असेंब्ली पार्टनरशी करार केला आहे.
भारतात उत्पादन वाढवण्यासाठी अॅपलची काय तयारी आहे?
जगातील सर्वात मौल्यवान ब्रँडने भारतातील आयफोनची बाह्य रचना करण्यासाठी प्रमुख भारतीय कंपनी टाटा समूहासोबत करार केला आहे, ज्यांच्यासोबत ते आयफोन एकत्र करू इच्छितात. सन 2022 मध्ये Apple ने बनवलेल्या 200 दशलक्ष आयफोनपैकी 6.5 दशलक्ष आयफोन भारतात तयार झाले. त्याला 2023 पर्यंत भारतात एक कोटी आयफोन तयार करायचे आहेत. 2024 मध्ये, कंपनीने भारतात 15 दशलक्ष आयफोन तयार करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे. 2025 पर्यंत अॅपलला 25 टक्के आयफोन भारतात तयार करायचे आहेत, असे तज्ञांचे मत आहे. यासोबतच ते भारतात आयपॅड आणि अॅपल वॉचचे उत्पादन करण्यासही इच्छुक आहे, परंतु या प्रकरणाची माहिती असलेल्यांच्या मते यास आणखी काही वेळ लागू शकतो.
भारतात बनतील का अॅपलचे सर्व फोन?
गेल्या काही वर्षांपासून, Apple ने आपल्या सर्वात अलीकडील iPhone मॉडेल्सची पहिली बॅच चीनमध्ये बनवली आहे, त्यानंतर कंपनीने हळूहळू भारतात उत्पादन सुरू केले. भारत आणि चीन या दोन्ही देशांमध्ये आयफोन 15 निर्यात करणे अपेक्षित आहे आणि तसे झाल्यास ते पहिले असेल. तथापि, आयफोन 15 प्लस आणि टायटॅनियम आयफोन 15 प्रो मॉडेल अद्याप केवळ चीनमध्येच बनवले जातील.
अॅपलच्या ‘इंडिया प्लॅन’मध्ये आहेत कोणती आव्हाने ?
Apple ने भारतात आयफोन 15 कव्हर बनवण्याची प्रक्रिया देखील सुरू केली आहे आणि डिव्हाइसचे भाग आधीपासून जेबिल सारख्या पुरवठादारांकडून स्थानिक पातळीवर तयार केले जात आहेत. तथापि, कंपनीला तिच्या भारतीय पुरवठादारांसह काही गुणवत्ता नियंत्रण समस्यांचा सामना करावा लागला आहे. 2022 मध्ये Apple ने भारतीय ऑपरेशन अंतर्गत फक्त काही मॉडेल्सच्या निर्मितीला मान्यता दिली आहे. उदाहरणार्थ, Apple ने निर्णय घेतला आहे की भारतीय पुरवठादार आयफोन SE मॉडेल काळ्या आणि स्टारलाईट रंगात बनवू शकतात, परंतु लाल रंगात नाही.
अॅपल भारतातही घटक तयार करेल का?
Apple भारतात अनेक घटक आणि उत्पादनांची निर्मिती करण्याचा विचार करत आहे. आयफोन चार्जर, केबल्स आणि बॉक्स बनवण्यासाठी सॅलकॉम्प मॅन्युफॅक्चरिंग इंडिया सारख्या पुरवठादारांसह सध्याचा व्यवसाय आणखी वाढण्याची अपेक्षा आहे. Apple भारतात धातू, प्लास्टिकचे भाग, कव्हर ग्लास आणि स्क्रू बनवण्याचा विचार करत आहे. अॅपलची प्रमुख टीम कुकची सध्याची भारत भेट हे कंपनीच्या या भारत योजनेच्या अंमलबजावणीच्या दिशेने टाकलेले पाऊल आहे.