Indian Train Facts : ट्रेनच्या बोगीवर असलेल्या या नंबरचा काय अर्थ, जाणून घ्या ते कसे डीकोड करायचे


भारतीय ट्रेनमध्ये असे अनेक क्रमांक आणि चिन्हे आहेत, जी त्याबद्दल अनेक माहिती सांगतात, परंतु मनोरंजक गोष्ट म्हणजे त्या क्रमांकांमागील माहिती मिळवणे सोपे नाही. कारण भारतीय रेल्वे त्यासाठी कोडिंग वापरते. म्हणजेच आकड्यांमध्ये दडलेली माहिती रेल्वेलाच समजू शकते. त्याचप्रमाणे ट्रेनच्या बोगीवर लिहिलेल्या क्रमांकावरूनही याबाबत अनेक माहिती मिळते.

भारतीय रेल्वे आपल्या बोगीवर पाच अंकी क्रमांक लिहिते, जो एक अद्वितीय कोड आहे. याचाही स्वतःचा अर्थ आहे. ट्रेनच्या बोगीवर लिहिलेल्या पाच अंकांमध्ये अनेक गोष्टी कोडच्या स्वरूपात असतात. पहिल्या दोन अंकांचा अर्थ कोच कोणत्या वर्षी तयार झाला होता. उदाहरणार्थ, जर कोचवर 04052 लिहिले असेल, तर याचा अर्थ असा आहे की ते 2004 मध्ये तयार केले गेले आहे. यानंतर, पुढील तीन क्रमांक सांगतात की कोच स्लीपर एसी आहे. 04052 या क्रमांकावरून समजले तर 052 म्हणजे तो एसी कोच आहे.

जर कोचचे शेवटचे तीन आकडे 1 ते 200 च्या दरम्यान असतील तर त्याचा अर्थ असा आहे की तो एसी कोच आहे. तर, स्लीपर कोचसाठी 200 ते 400 क्रमांक निश्चित करण्यात आले आहेत. जर कोचवर 98337 हा क्रमांक लिहिला असेल तर त्याचे शेवटचे तीन क्रमांक 337 हे स्लीपर कोच असल्याचे सांगतात.

एसी आणि स्लीपर कोच नंतर जनरल कोच येतो. प्रशिक्षकाचे शेवटचे तीन क्रमांक 400 ते 600 गुण असतील, तर त्याचा अर्थ तो सामान्य प्रशिक्षक आहे.

त्याचप्रमाणे चेअर कारसाठीही क्रमांक निश्चित करण्यात आले आहेत. जर कोच क्रमांकाच्या शेवटी 600 ते 700 पर्यंतचे आकडे लिहिलेले असतील तर याचा अर्थ तो चेअर कार कोच आहे आणि त्यात बसणे पूर्व आरक्षण बंधनकारक आहे.

त्याचप्रमाणे 700 ते 800 क्रमांक हे सामान घेऊन जाणारा डबा असल्याचे दर्शवतात. उदाहरणार्थ, जर कोचच्या बाहेर 08701 लिहिले असेल, तर याचा अर्थ शेवटचे तीन क्रमांक 700 आणि 800 च्या दरम्यान येतात. असा तो सामानाचा डबा बनला.

भारतीय रेल्वे बर्‍याच काळापासून डबे ओळखण्यासाठी ही पद्धत अवलंबत आहे. या क्रमांकाच्या माध्यमातून रेल्वे कर्मचाऱ्यांना दुरूनच कोचचा प्रकार समजू शकतो. तिथे पुन्हा पुन्हा जाण्याची गरज नाही. यामुळे वेळेचीही बचत होते. फक्त डबाच नाही तर ट्रेनच्या मागे दिसणार्‍या एक्स मार्कचाही स्वतःचा अर्थ आहे आणि रुळांच्या बाजूला असलेल्या खांबावर लिहिलेल्या शॉर्ट फॉर्मचाही स्वतःचा अर्थ आहे. अशा प्रकारे, कोडिंगद्वारे, रेल्वे आपल्या कर्मचाऱ्यांना कोचबद्दल अनेक प्रकारची माहिती देते, जी सहसा लोकांना माहित नसते.