जगातील सर्वात मोठी क्रिकेट लीग पुन्हा एकदा परतली आहे. 2008 मध्ये सुरू झालेल्या इंडियन प्रीमियर लीगचा (IPL 2023) 16वा हंगाम 31 मार्चपासून सुरू होत आहे. दहा संघांच्या या स्पर्धेतील पहिल्या सामन्यात गतविजेत्या गुजरात टायटन्स आणि चेन्नई सुपर किंग्ज यांच्यात लढत होणार आहे. पुन्हा एकदा विराट कोहली, रोहित शर्मा, महेंद्रसिंग धोनी, बेन स्टोक्ससह जगातील अनेक दिग्गज क्रिकेटपटूंमध्ये जवळपास दोन महिने टी-20 क्रिकेटची जबरदस्त लढाई होणार आहे, त्यानंतर चॅम्पियनचा निर्णय होणार आहे.
आता आयपीएल 2023 चा चॅम्पियन कोण होणार, हे काही आठवड्यांनंतरच कळेल, पण आता काय कळणार आहे, त्या 16 व्या सीझनच्या खास गोष्टी. प्रत्येक वेळी प्रमाणे यावेळेसही या स्पर्धेत अशा अनेक गोष्टी आहेत, ज्या सर्वांच्या लक्षात आल्या नसतील, अशा काही गोष्टी आहेत, ज्या पहिल्यांदाच पाहायला मिळणार आहेत. चला तर मग आम्ही तुम्हाला IPL च्या 16 व्या सीझनच्या 16 खास गोष्टी सांगत आहोत.
IPL 16 च्या 16 खास गोष्टी
- आयपीएल 2023 मध्ये, 10 संघांना प्रत्येकी पाचच्या दोन गटात विभागण्यात आले आहे. गेल्या हंगामातही असेच झाले होते. फरक एवढाच की यावेळी प्रत्येक गटाचा संघ इतर गटातील पाच संघांविरुद्ध 2-2 सामने खेळेल, तर त्यांच्या गटातील उर्वरित 4 संघांविरुद्ध फक्त एकच सामना खेळवला जाईल.
- या स्पर्धेत एकूण 74 सामने खेळवले जाणार असून त्यापैकी 70 सामने लीग टप्प्यातील असतील. हे 70 सामने 12 शहरांमध्ये खेळवले जातील. यातील सर्व 10 संघांच्या घरच्या मैदानाव्यतिरिक्त गुवाहाटी आणि धर्मशाला येथेही सामने होणार आहेत. गुवाहाटीमध्ये प्रथमच आयपीएलचे सामने खेळवले जाणार आहेत.
- स्पर्धेत 31 मार्चपासून सुरू होणारी आणि 28 मे रोजी होणारी अंतिम फेरी यादरम्यान एकूण 18 डबलहेडर असतील. म्हणजे एका दिवसात दोन सामने. दिवसाचे सामने गेल्या वेळेप्रमाणे दुपारी 3.30 वाजता सुरू होतील, तर संध्याकाळचे सर्व सामने संध्याकाळी 7.30 वाजता सुरू होतील.
- या मोसमात आयपीएल 1000 चा आकडाही पार करेल. म्हणजे 1000 सामने. योगायोग असाही आहे की हा सामना लीगमधील दोन सर्वात यशस्वी संघ मुंबई इंडियन्स आणि चेन्नई सुपर किंग्ज यांच्यात होणार आहे. तारीख लक्षात ठेवा – 6 मे.
- बीसीसीआयने आतापर्यंत फक्त लीग सामन्यांचे वेळापत्रक जाहीर केले आहे, जे 31 मार्च ते 21 मे पर्यंत सुरू होतील. अंतिम फेरीसह प्लेऑफच्या 4 सामन्यांचे वेळापत्रक स्पर्धेच्या मध्यभागी प्रसिद्ध केले जाईल.
- आयपीएल 2023 हा पहिला हंगाम असेल ज्यामध्ये भारत आणि मुंबई इंडियन्सचा अनुभवी वेगवान गोलंदाज जसप्रीत बुमराह खेळणार नाही. पाठीच्या दुखापतीमुळे तो बाहेर आहे. बुमराह व्यतिरिक्त ऋषभ पंत देखील प्रथमच आयपीएलचा कोणताही हंगाम खेळू शकणार नाही.
- यावेळी आयपीएलमध्ये तीन नवे कर्णधार संघांची कमान सांभाळताना दिसणार आहेत. पंजाब किंग्सने शिखर धवनला कर्णधार बनवले आहे, तर एसआरएचने एडन मार्करामकडे जबाबदारी दिली आहे. त्याचवेळी ऋषभ पंतच्या अनुपस्थितीत डेव्हिड वॉर्नर दिल्लीची धुरा पाहणार आहे. तसे केकेआरलाही नवा कर्णधार बनवावा लागेल कारण श्रेयस अय्यरला खेळणे अवघड आहे.
- कोरोना संक्रमणाच्या काळात सलग 3 हंगाम बायो-बबलमध्ये आयपीएलचे आयोजन करण्यात आले होते, परंतु आता शेवटी आयपीएल बबलशिवाय होणार आहे.
- यासह, टूर्नामेंट त्याच्या जुन्या ‘होम अँड अवे’ फॉरमॅटमध्ये परत आली आहे. मागील 3 हंगामांपैकी, 2020 चा संपूर्ण हंगाम आणि 2021 चा अर्धा हंगाम UAE मध्ये खेळला गेला. त्याच वेळी, 2021 च्या अर्ध्या हंगामातील सामने काही शहरांमध्ये आयोजित करण्यात आले होते, तर संपूर्ण 2022 हंगाम मुंबईत खेळले गेले होते, तर अंतिम फेरीसह प्लेऑफ अहमदाबाद आणि कोलकाता येथे आयोजित करण्यात आले होते.
- बायो-बबल काढून टाकल्यानंतरही बीसीसीआयने कोरोना संसर्गाबाबतचे नियम पूर्वीसारखेच ठेवले आहेत. म्हणजेच, कोरोनाची लागण झाल्याचे आढळल्यास, खेळाडूला आठवडाभर आयसोलेशनमध्ये राहावे लागेल.
- यावेळी आयपीएलमध्येही काही नवीन नियम आले आहेत. यातील सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे इम्पॅक्ट प्लेअर. या अंतर्गत प्रत्येक संघाला सामन्यादरम्यान कोणत्याही डावात एक खेळाडू बदलण्याची संधी मिळेल. मात्र, बाहेर गेलेला खेळाडू पुन्हा खेळू शकणार नाही. तसेच एका डावात केवळ 11 खेळाडू फलंदाजी करू शकतील.
- याशिवाय प्लेइंग इलेव्हनमध्येही बदल करण्यात आला आहे. आतापासून, कर्णधार नाणेफेकमध्ये दोन प्लेइंग इलेव्हन तयार ठेवण्यास सक्षम असेल. नाणेफेकीनंतर प्रथम फलंदाजी किंवा गोलंदाजीनुसार तयार केलेल्या प्लेइंग इलेव्हनला क्षेत्ररक्षण देण्याचा पर्याय असेल. यासोबतच 4 खेळाडूंना प्लेइंग इलेव्हनमध्येही स्थान देण्यात येणार असून, त्यापैकी कोणताही एक खेळाडू बदलू शकतो.
- एवढेच नाही तर यावेळी खेळाडूंना वाईड किंवा नो बॉलच्या निर्णयावरही डीआरएस घेण्याचा पर्याय असेल. हे आजकाल WPL मध्ये वापरले जात आहे.
- तसेच स्लो ओव्हर रेटची शिक्षा अधिक कडक करण्यात आली आहे. आता उरलेल्या षटकांमध्ये क्षेत्ररक्षण करणाऱ्या संघाला 30 यार्ड सर्कलच्या बाहेर 5 ऐवजी फक्त 4 क्षेत्ररक्षक उभे करता येतील.
- दुसरीकडे, गोलंदाजीच्या वेळी यष्टिरक्षक किंवा क्षेत्ररक्षकांची चुकीची हालचाल, ज्यामुळे फलंदाजाला त्रास होतो, ही अयोग्य हालचाल मानली जाईल आणि क्षेत्ररक्षण करणाऱ्या संघावर 5 धावांचा दंड आकारला जाईल.
- आयपीएलच्या 16व्या सीझनमध्ये काही प्रसिद्ध विदेशी चेहरेही दिसणार आहेत, जे पहिल्यांदाच लीगचा भाग बनत आहेत. त्यात इंग्लंडचा अनुभवी जो रूट, स्फोटक फलंदाज हॅरी ब्रूक, ऑस्ट्रेलियाचा स्टार अष्टपैलू कॅमेरून ग्रीन, बांगलादेशचा धडाकेबाज फलंदाज लिटन दास, न्यूझीलंडचा मायकेल ब्रेसवेल आणि आयर्लंडचा वेगवान गोलंदाज जोश लिटल अशीही नावे आहेत.