बॉलीवूडमधील सर्वात जिवंत आणि आनंदी व्यक्ती असलेले सतीश कौशिक आता आपल्यात नाही. वयाच्या 66 व्या वर्षी अभिनेत्याने अखेरचा श्वास घेतला. दिल्ली एनसीआरमध्ये त्यांना हृदयविकाराचा झटका आला, त्यानंतर अभिनेत्याला रुग्णालयात दाखल करण्यात आले. मात्र त्यांचा जीव वाचू शकला नाही. त्यांच्या निधनाची बातमी मित्र अनुपम खेर यांनी जड अंतःकरणाने सोशल मीडियावर शेअर केली, त्यानंतर चाहत्यांमध्ये निराशा पसरली आहे. अभिनेत्याने त्याच्या कारकिर्दीत बरेच काम केले आणि अनेक वेगवेगळ्या शैलींमध्ये हात आजमावला. पण ज्या पात्रासाठी ते आजही लक्षात आहे, ती म्हणजे मिस्टर इंडियामधील त्यांनी साकारलेली कॅलेंडरची भूमिका. या भूमिकेने त्यांना खूप लोकप्रियता मिळवून दिली आणि त्यांच्या कारकिर्दीत जीवनदायी ठरली. पण सतीश कौशिक यांना ही भूमिका कशी मिळाली? याची कथा रोचक आहे.
वास्तविक, जेव्हा मिस्टर इंडिया चित्रपट बनत होता, तेव्हा सतीश कौशिक हे त्या चित्रपटाचे सहयोगी दिग्दर्शक होते आणि त्यांच्याकडेही काही शक्ती होती. या चित्रपटासाठी ते ऑडिशनही घेत होता आणि त्यात पूर्णपणे गुंतले होते. पण सतीश कौशिकच्या मनात काहीतरी वेगळंच चालू होते. त्यांना या चित्रपटात कसा तरी अभिनय करायचा होता. ते कोणतीही भूमिका करायला तयार होते आणि त्याबद्दल जावेद साहेबांशी वारंवार बोलत होते. चित्रपटात नोकराची भूमिका असल्याचे कळल्यावर ते विरोध करू शकले नाही. त्यांना ही भूमिका करायची होती. अशा स्थितीत या भूमिकेसाठी कोणी ऑडिशनला आले असते, तर त्यांनी या ना त्या कारणाने त्याची निवड केली नसती. शेवटी त्यांनी ही भूमिका करण्याची इच्छा व्यक्त केली आणि त्यांना ही भूमिका मिळाली.
शेखर कपूर एक चित्रपट बनवत होते आणि अनिल कपूर आणि श्रीदेवी मुख्य भूमिकेत होते. या चित्रपटात अनु कपूरचीही चांगली भूमिका होती. कलाकार प्रचंड होते. अशोक कुमार, अमरीश पुरी यांच्यासह अनेक कलाकार होते. अशा परिस्थितीत सतीशला फार मोठा वाव नव्हता. पण या नोकराची छोटीशी भूमिका त्यांनी आपल्या कौशल्याने आणि नाविन्याने खास बनवली. आता या प्रकरणाशी संबंधित आहे की, यामध्ये त्याच्या पात्राचे नाव कॅलेंडर कसे ठेवले गेले, तर ही कथा देखील रंजक आहे.
खरे तर ते लहान असताना त्यांच्या वडिलांना भेटायला एक व्यक्ती यायची. त्यांचे कॅचफ्रेस कॅलेंडर होते. हा शब्द त्यांनी प्रत्येक गोष्टीसोबत वापरला. येथेच सतीश कौशिक यांच्या मनात प्रकाश पडला आणि त्यांनी त्यांच्या पात्राला कॅलेंडर असे नाव दिले. अभिनेता त्यात गातानाही दिसतो – ‘मेरा नाम है कॅलेंडर, मैं चला किचन के अंदर’. या चित्रपटात काम करण्याचा सतीशचा आग्रह सार्थ ठरला आणि ही व्यक्तिरेखा त्याच्या कारकिर्दीतील सर्वात महत्त्वाची भूमिका ठरली.