तुम्ही कर्ज घेण्याचा विचार करत असाल आणि तुमचा CIBIL स्कोर खराब असेल, तर तुम्हाला काळजी करण्याची गरज नाही. कारण खराब CIBIL स्कोरनंतर देखील तुम्ही सहज कर्ज घेऊ शकता. यासाठी तुम्हाला काही महत्त्वाच्या गोष्टींची काळजी घ्यावी लागेल. एखादे महत्त्वाचे काम पूर्ण करण्यासाठी कर्ज घेणे हा शहाणपणाचा निर्णय मानला जातो. तथापि, तुमचा क्रेडिट स्कोअर तुमच्या भविष्यातील कर्जासाठी काही ‘समस्या’ निर्माण करू शकतो.
क्रेडिट इन्फॉर्मेशन ब्युरो (इंडिया) लिमिटेड (CIBIL) स्कोअर हा तुमच्या क्रेडिट इतिहासाचा 3 अंकी संख्यात्मक सारांश आहे. तुमच्या CIBIL अहवालातील ‘खाते’ आणि ‘चौकशी’ विभागांमध्ये आढळलेल्या तपशीलांचा वापर करून हे साध्य केले जाते. तुमचे कर्ज खाते किंवा क्रेडिट कार्ड आणि त्यांची देय स्थिती तसेच मागील देय दिवसांसह (परंतु त्यापुरते मर्यादित नाही) अहवाल प्राप्त केला जातो. हे तपशील पॅन क्रमांकाच्या मदतीने काढता येतात. स्कोअर तुमची क्रेडिट पात्रता प्रतिबिंबित करते तुमच्या कर्जदारांनी (जसे की बँका) शेअर केलेल्या कर्ज आणि परतफेडीच्या इतिहासावर आधारित असते.
आम्ही तुम्हाला सांगतो की तुमचा CIBIL स्कोअर 300 ते 900 च्या दरम्यान असेल आणि तुमचा स्कोर जितका जास्त असेल तितकी तुमची कर्ज मंजूरीची शक्यता जास्त असते. तुमचा स्कोअर 900 च्या जवळ असेल, तुमचे क्रेडिट रेटिंग चांगले असेल. क्रेडिट इन्फॉर्मेशन ब्युरो (इंडिया) लिमिटेड 2000 मध्ये स्थापन करण्यात आले आणि एप्रिल 2004 मध्ये त्यांचे कार्य सुरू केले.
2005 मध्ये क्रेडिट माहिती कंपनी (नियमन) कायदा (CICRA) लागू झाल्यानंतर, इतर तीन क्रेडिट माहिती कंपन्या (CICs) देखील स्थापन करण्यात आल्या. ते Experian, Equifax आणि Highmark आहेत. तथापि, भारतातील सर्वात लोकप्रिय क्रेडिट स्कोअर हा CIBIL स्कोर आहे.
तुमचा CIBIL स्कोर हा एक महत्त्वाचा घटक आहे, जो कर्जदार कर्ज अर्जाचे मूल्यांकन करताना पाहतात. CIBIL स्कोअर कर्जदात्यासाठी पहिली छाप म्हणून काम करतो, स्कोअर जास्त असेल, तुमच्या कर्जाचे पुनरावलोकन आणि मंजूरी मिळण्याची शक्यता अधिक चांगली असते. तथापि, तुम्ही हे लक्षात घेतले पाहिजे की कर्ज देण्याचा निर्णय पूर्णपणे सावकारांवर अवलंबून असतो आणि कर्ज/क्रेडिट कार्ड मंजूर केले जावे की नाही हे CIBIL कोणत्याही प्रकारे ठरवत नाही.
व्यक्तीच्या कर्ज पेमेंट वर्तनाच्या आसपास गुणांच्या गणना केंद्राचे सर्वात महत्वाचे घटक. तुमचा पेमेंट इतिहास, तुमचे क्रेडिट एक्सपोजर, क्रेडिट प्रकार आणि कार्यकाळ प्रामुख्याने विचारात घेतले जातात. CIBIL TransUnion स्कोअरची गणना ‘खाते’ मध्ये दिलेल्या माहितीच्या आधारे केली जाते; आणि तुमच्या CIBIL अहवालाचा ‘चौकशी’ विभाग. गुणांची गणना खालील घटकांच्या आधारे केली जाते.
- क्रेडिट युटिलायझेशन: कर्जदाराकडून किती क्रेडिट वापरले जात आहे?
- डिफॉल्टर: तुमचे कोणतेही हप्ते चुकले आहेत का? किती खाती देय आहेत आणि किती दिवसांसाठी?
- वैशिष्ट्ये: ही ग्राहकाची क्रेडिट लाइन किती जुनी आहे? कोणत्या प्रकारचे क्रेडिट? ग्राहकाकडे चांगले क्रेडिट मिक्स किंवा शिल्लक आहे की सर्व क्रेडिट कार्ड आहेत?
- गुंतवणूक आणि विमा: दुहेरी लाभ देणारी युनिट-लिंक्ड विमा योजना काय आहे?
हे घटक करतात CIBIL स्कोअरवर परिणाम
- पेमेंट इतिहास: उशीरा पेमेंट केल्याने किंवा ईएमआयमध्ये चूक केल्याने तुमच्या स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम होतो.
- एकाधिक चौकशी: खूप जास्त कर्जाच्या चौकशीचा तुमच्या स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो कारण ते सूचित करते की तुमच्या कर्जाचा बोजा भविष्यात वाढू शकतो.
- उच्च क्रेडिट वापर: उच्च क्रेडिट वापर मर्यादा कालांतराने वाढत्या कर्जाचा बोजा दर्शवते आणि आपल्या स्कोअरवर नकारात्मक परिणाम करू शकते.
याप्रमाणे सुधारा सिबिल स्कोअर
- शिस्तबद्ध आर्थिक चक्राचा अवलंब करून, तुम्ही तुमचा स्कोअर सुधारू शकता, तुमच्या क्रेडिट कार्डची बिले वेळेवर भरू शकता, कर्जाचे EMI चुकवू नका, कर्जावर कधीही डिफॉल्ट करू नका, क्रेडिटचा सुज्ञपणे वापर करू शकता.
- कर्जाचा ईएमआय वेळेवर भरणे ही एक महत्त्वाची सवय मानली जाते जी योग्य क्रेडिट इतिहास आणि चांगला क्रेडिट स्कोर राखण्यात मदत करते.
- तुमच्या CIBIL स्कोर रिपोर्टचे नियमितपणे निरीक्षण करा. हे कोणत्याही संभाव्य अयोग्यतेसाठी चेतावणी म्हणून कार्य करेल. तुम्हाला काही विसंगती/विसंगती आढळल्यास, तुम्ही CIBIL वेबसाइटवर त्याची तक्रार करू शकता किंवा कर्जदाराला CIBIL कडे दुरुस्तीची तक्रार करण्याची विनंती करू शकता.