देशात किरकोळ महागाई शिगेला पोहोचली आहे. जानेवारी 2023 मध्ये, त्याने RBI च्या 6 टक्के ‘लक्ष्मण रेखा’ देखील ओलांडली. आता येत्या काही दिवसांत तुमच्या खिशावरचा भार आणखी वाढू शकतो, कारण पॅकेज केलेले खाद्यपदार्थ, दुग्धजन्य पदार्थ, अल्कोहोल, एअर कंडिशनर, रेफ्रिजरेटर, कपडे आणि परदेशातून आयात केलेले सौंदर्यप्रसाधने इत्यादींच्या किमती 10 टक्क्यांपर्यंत वाढू शकतात. पण का…?
किंबहुना, डॉलरच्या तुलनेत रुपयाची सततची कमजोरी आणि कंपन्यांच्या वाढत्या खर्चामुळे त्यांना असे करणे भाग पडले आहे. या खर्चाचा काही बोजा ती आता ग्राहकांवर टाकणार आहे.
पुढील 1 ते 2 महिन्यांत किमतीत 3 ते 10 टक्क्यांनी वाढ करण्याचा प्रस्ताव असल्याचे अनेक बड्या कंपन्यांचे उच्चपदस्थ अधिकारी सांगतात. महागाईने विक्रमी पातळी गाठली आहे, तर डॉलरच्या तुलनेत रुपयाही विक्रमी नीचांकी पातळीवर आला आहे. असे असूनही, गेल्या 2 वर्षातील ही सर्वात कमी किंमत आहे.
यामुळे मालाच्या खपावर कदाचित परिणाम होणार नाही, असे कंपनीच्या उच्च अधिकाऱ्यांचे मत आहे. त्याचबरोबर सरकारच्या प्रयत्नांमुळे एकूण चलनवाढीचा दरही नरमला.
बाजारातील मागणी टिकवून ठेवण्यासाठी कंपन्या स्वत:हून जास्त खर्चाचा मोठा भार उचलत आहेत. उद्योगांची अपेक्षा आहे की एकूण मागणी सुधारेल, विशेषतः ग्रामीण भागात. याबाबत डाबर इंडियाचे सीईओ मोहित मल्होत्रा सांगतात की, कंपनी आगामी काळात आपल्या उत्पादनांच्या किमती वाढवण्याच्या विचारात आहे. याचे कारण असे की, पूर्वी निविष्ठ वस्तूंची महागाई 4 ते 5 टक्क्यांपर्यंत मर्यादित असायची, आता ती एकूण 6.5 टक्क्यांपर्यंत वाढली आहे.
ब्रिटानिया इंडस्ट्रीजचे व्यवस्थापकीय संचालक वरुण बॅरी म्हणतात की अन्नधान्य चलनवाढीचा दर उच्च पातळीवर कायम आहे. गव्हाच्या दरात मोठी झेप आहे. गेल्या दोन वर्षांत महागाईचा जो स्तर आपण पाहिला आहे, तो अपेक्षित नव्हता. ब्रिटानिया आपल्या काही वस्तूंच्या किमती 2.5 ते 3 टक्क्यांनी वाढवणार आहे.
ऑक्टोबर ते नोव्हेंबर या कालावधीत दुधाचे दर दोनदा वाढले आहेत. तर, या महिन्याच्या सुरुवातीला झालेल्या वाढीसह आतापर्यंत 8 ते 9 टक्क्यांनी भाव वाढले आहेत. त्यामुळे लोणी, तूप, चीज, आईस्क्रीम आदी पदार्थ महाग झाले आहेत.
मदर डेअरीचे व्यवस्थापकीय संचालक मनीष बंदलीश म्हणतात की संपूर्ण उद्योगात कच्च्या दुधाच्या किमती वाढल्या आहेत. चाऱ्याच्या दरात वाढ झाल्याने दूध खरेदी महाग झाली आहे. त्यामुळे ग्राहकांना दुधाचे दर वाढवावे लागणार असून हे प्रमाण ऑक्टोबरपर्यंत कायम राहू शकते.
दुसरीकडे, कंपन्या प्रीमियम आयातित पोशाख आणि वैयक्तिक काळजी उत्पादनांच्या किमती 8 ते 10 टक्क्यांनी वाढवू शकतात. त्यासाठी एसी, फ्रीज आणि मायक्रोवेव्हमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या घटकांच्या किमतीही वाढल्या आहेत. अशा परिस्थितीत, उन्हाळ्याच्या हंगामात त्यांच्या किंमती देखील चालू शकतात.