अदानी ग्रुप हा देशातील सर्वात मोठा कॉर्पोरेट हाऊस आहे. ज्याने मुकेश अंबानींच्या रिलायन्सला एका क्षणात मागे टाकले होते. अमेरिकन शॉर्ट सेलर कंपनी हिंडेनबर्ग रिसर्चचा अहवाल आला आणि अवघ्या 9 दिवसात अदानी समूह 45 टक्क्यांपर्यंत कोसळला. ही घटना सामान्य नाही. त्यामुळे आता आरबीआयनेही मौन तोडले आहे. अदानी समूहात गुंतवणूक करणाऱ्या बँकांकडून कर्जाची माहिती मागवण्यात आली आहे.
येत्या काही दिवसांत बाजार नियामक सेबीकडूनही तपासाची विधाने येण्याची शक्यता आहे, कारण जगातील बँकाही अदानी समूहाच्या कंपन्यांवर हात घालण्याचे टाळताना दिसत आहेत. स्विस एजन्सी क्रेडिट स्विसने अदानी समूहाच्या कंपन्यांचे रोखे घेण्यास नकार दिला आहे. त्याचबरोबर कंपन्यांच्या नोटांनाही शून्य लँडिंग मूल्य देण्यात आले आहे. अशा परिस्थितीत अदानी समूहाच्या कंपन्यांच्या विश्वासार्हतेत सातत्याने घसरण होत आहे. हिंडेनबर्गच्या अहवालानंतर खुद्द गौतम अदानी यांचे शेअर्स, मार्केट कॅप आणि संपत्ती किती खाली आली ते सांगू.
हिंडेनबर्गच्या अहवालानंतर अदानी समूहाच्या कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये सातत्याने घसरण होत आहे. आज ग्रुपच्या अनेक कंपन्यांमध्ये 5 आणि 10 टक्के लोअर सर्किट बसवण्यात आले आहे. अदानी एंटरप्रायझेसचे शेअर्स आजच्या नीचांकी पातळीसह 47 टक्क्यांहून अधिक घसरले आहेत. अदानी टोटल गॅसला सर्वाधिक 56 टक्क्यांपर्यंत नुकसान झाले आहे. 24 जानेवारीपासून समूहाच्या 9 सूचीबद्ध कंपन्यांपैकी 5 कंपन्यांचे समभाग 40 टक्क्यांहून अधिक घसरले आहेत.
दुसरीकडे, अदानी समूहाला 24 जानेवारीपासून 2 फेब्रुवारीपर्यंत ट्रेडिंग सत्रात 24 टक्क्यांपर्यंत तोटा सहन करावा लागला आहे. अदानी ट्रान्समिशन, अदानी एंटरप्रायझेस, अदानी ग्रीन यांच्या मार्केट कॅपमध्ये मोठी घसरण झाली आहे. 24 जानेवारी रोजी अदानी समूहाच्या कंपन्यांचे एकूण मार्केट कॅप 19,16,560.93 कोटी रुपये होते, जे ट्रेडिंग सत्रात 10,51,802 कोटी रुपयांवर आले आहे. याचा अर्थ या कालावधीत समूहाला 7,91,778.64 कोटी रुपयांचे नुकसान झाले आहे. या तक्त्याच्या साहाय्याने बघूया ग्रुपच्या कोणत्या कंपनीचे इतके नुकसान झाले आहे.
24 जानेवारी रोजी गौतम अदानी हे जगातील चौथ्या क्रमांकाचे श्रीमंत उद्योगपती होते. तेव्हापासून त्याच्या संपत्तीत सातत्याने घट होत आहे. ब्लूमबर्गच्या डेटानुसार, 24 जानेवारी रोजी त्यांची संपत्ती $119 अब्ज होती, जी $72.1 बिलियनवर आली आहे. याचा अर्थ या काळात त्याच्या संपत्तीत $46.9 अब्जची घट झाली आहे. ब्लूमबर्गच्या मते, 20 सप्टेंबर रोजी गौतम अदानी यांची संपत्ती $150 अब्ज होती, ज्यात 52 टक्क्यांनी घट झाली आहे.
असा राहिला अदानी समूहाच्या प्रकरणाचा आतापर्यंतचा प्रवास
- हिंडेनबर्गने 24 जानेवारी रोजी अहवाल दिला आणि सांगितले की ते अदानी समूहाच्या कंपन्यांद्वारे यूएस-ट्रेडेड बाँड्स आणि नॉन-इंडियन-ट्रेडेड डेरिव्हेटिव्ह इन्स्ट्रुमेंट्समध्ये शॉर्ट पोझिशन्स धारण करत आहेत. समूहाने कंपन्यांच्या शेअर्समध्ये फेरफार आणि फसवणूक केल्याचा आरोप त्यांनी अहवालात केला आहे. अदानी समूहाच्या कंपन्यांमधील अनियमिततेला सर्वात मोठा कॉर्पोरेट घोटाळा म्हटले आहे.
- 25 जानेवारी रोजी अदानी समूहाने हिंडेनबर्ग अहवाल खोटा आणि निराधार असल्याचे म्हटले आणि सर्व आरोप फेटाळले आणि या प्रकरणी न्यायालयात जाणार असल्याचे सांगितले. त्याच दिवशी, अँकर गुंतवणूकदार मेबँक सिक्युरिटीज आणि अबू धाबी इन्व्हेस्टमेंट अथॉरिटीने अदानी एफपीओमधील भागभांडवल विकत घेतले. शेअर बाजारात समूह कंपन्यांचे समभाग आठवडाभराच्या नीचांकी पातळीवर आले.
- 26 जानेवारी रोजी अदानी समूहाने सांगितले की ते यूएस आणि भारतीय कायद्यांतर्गत हिंडेनबर्गवर दंडात्मक कारवाई करण्याचा विचार करत आहे. ज्याच्या प्रत्युत्तरात हिंडेनबर्ग म्हणाले की ते त्यांच्या अहवालावर पूर्णपणे ठाम आहेत आणि आमच्यावर केलेली कोणतीही कायदेशीर कारवाई निरुपयोगी ठरेल असा विश्वास आहे.
- 27 जानेवारी रोजी अदानी एंटरप्रायझेसने किरकोळ गुंतवणूकदारांसाठी $2.5 अब्ज FPO आणला. रॉयटर्सने सूत्रांच्या हवाल्याने सांगितले की, भारताच्या बाजार नियामकाने गेल्या एका वर्षात अदानी समूहाने केलेल्या व्यवहारांची छाननी वाढवली आहे. गौतम अदानी यांच्या संपत्तीत घसरण झाल्यानंतर ते जगातील 7 व्या सर्वात श्रीमंत स्थानावर आले.
- 28 जानेवारी रोजी, एमएससीआयने सांगितले की ते अदानी समूह आणि संबंधित सिक्युरिटीजवर टिप्पण्या शोधत आहेत आणि त्यांना हिंडनबर्ग अहवालाची माहिती आहे. त्याच वेळी, समूहाने सांगितले की ते त्यांच्या एफपीओवर त्याच शेअरच्या किंमतीवर राहतील, जी त्यांनी जारी केली होती.
- 30 जानेवारी रोजी अदानी समूहाने हिंडेनबर्ग अहवालात विचारलेल्या प्रश्नांना 413 पानांचे उत्तर पाठवले. या तारखेपर्यंत, समूहाचे मार्केट कॅप $ 65 अब्ज गमावले होते. त्याच वेळी, समूहातील प्रमुख गुंतवणूकदार एलआयसीने सांगितले की, हिंडेनबर्गने प्रश्न उपस्थित केले आहेत आणि समूहाच्या प्रतिसादाचा आढावा घेत आहे. अबू धाबी ग्रुप इंटरनॅशनल होल्डिंग कंपनीने सांगितले की ती अदानी एंटरप्रायझेसच्या FPO मध्ये 1.4 अब्ज दिरहम ($381 दशलक्ष) गुंतवणूक करेल.
- अदानी एंटरप्रायझेसचा एफपीओ 31 जानेवारी रोजी पूर्णपणे सबस्क्राइब झाला होता.
- 1 फेब्रुवारी रोजी, ऑस्ट्रेलियाच्या कॉर्पोरेट नियामकाने सांगितले की ते अदानी समूहावरील हिंडनबर्ग अहवालाचे पुनरावलोकन करेल. हिंडेनबर्ग अहवालानंतर, अदानी समूह 7 सूचीबद्ध कंपन्यांच्या शेअर्समधील एकूण तोटा $ 86 अब्ज पर्यंत वाढला आहे. रॉयटर्सने वृत्त दिले आहे की भारताचे बाजार नियामक अदानी समूहाच्या समभागांच्या घसरणीची चौकशी करत आहेत आणि अनियमितता शोधत आहेत. दुसरीकडे, अदानी एंटरप्रायझेसने बाजारातील परिस्थितीचा हवाला देत FPO मागे घेण्याची घोषणा केली.