आज रात्री आकाशात दिसणार हिरवा धूमकेतू… भारतात तो कधी, कुठे आणि कसा पहायचा?


खगोलशास्त्रीय घडामोडींची आवड असणाऱ्यांसाठी आज रात्री एक अतिशय मनोरंजक घटना घडणार आहे. 50 हजार वर्षांनंतर आज आकाशात हिरवा धूमकेतू दिसणार आहे. 1 फेब्रुवारीच्या रात्री हा C/2022 E3 (ZTF) धूमकेतू पृथ्वीच्या सर्वात जवळून जाणार आहे. सूर्याभोवती प्रदक्षिणा पूर्ण करून जानेवारी 2023 च्या सुरुवातीच्या आठवड्यात तो पृथ्वीच्या वरच्या आकाशात येत आहे. मनोरंजक गोष्ट अशी आहे की हे भारतातील अनेक राज्यांसह जगातील अनेक भागांमधून पाहिले जाऊ शकते.

पृथ्वीच्या सर्वात जवळ असूनही, धूमकेतूचे अंतर 42 दशलक्ष किमी असेल, परंतु हे अंतर विश्वाच्या प्रमाणात खूपच कमी आहे. जर आपण त्याची सूर्याभोवतीची कक्षा पाहिली तर ती 50 हजार वर्षे लांबीची कक्षा आहे. म्हणजे 50 हजार वर्षांपूर्वी शेवटच्या वेळी तो पृथ्वीच्या इतका जवळ आला असावा. तेव्हा निएंडरथल्स पृथ्वीवर राहत होते आणि आधुनिक मानव विकसित झाला नव्हता.

सर्वसाधारणपणे, सर्व धूमकेतू हिरवे नसतात. त्यांचा रंग मागे सोडलेल्या प्रकाशाद्वारे निर्धारित केला जातो. हे धूमकेतूमध्ये असलेल्या रेणूंच्या प्रकारावर अवलंबून असते. अनेक धूमकेतूंचा रंग निळा किंवा लाल असतो, जो त्यांच्यामध्ये असलेल्या रेणूंमुळे असतो. 1997 मध्ये दिसलेल्या Hale-Bopp ला आतापर्यंत प्रसिद्ध ग्रीन धूमकेतू म्हटले जाते. याशिवाय मॅकनॉट नावाचा प्रसिद्ध हिरवा धूमकेतू 2006 मध्ये पहिल्यांदा दिसला होता.

आज रात्री हा हिरवा धूमकेतू पाहण्यासाठी आकाश निरभ्र असले पाहिजे. मात्र, हा धूमकेतू अपेक्षेप्रमाणे तेजस्वी नाही. इंडिया टुडेच्या एका अहवालात बिर्ला तारांगणच्या शास्त्रज्ञ शिल्पी गुप्ता यांनी सांगितले की, हे स्पष्ट आणि उघड्या डोळ्यांनी पाहण्याची शक्यता कमी आहे. त्यासाठी दुर्बिणीची गरज भासणार आहे.

शिल्पी गुप्ता यांनी सांगितले की जर अंधार दाट असेल आणि आकाश निरभ्र आणि प्रदूषणमुक्त असेल तर हिरवा धूमकेतू अधिक स्पष्टपणे दिसेल. प्रकाश प्रदूषणमुक्त आकाशासाठी शहरी चकाकीपासून दूर जाणे चांगले. रिपोर्ट्सनुसार, हा हिरवा धूमकेतू खगोलशास्त्रीय अॅपवरही दिसू शकतो.

भारतात हा धूमकेतू पश्चिम बंगाल, ओडिशा, लडाख आणि ईशान्य राज्यांसह भारताच्या अनेक भागांमध्ये दिसेल. अहवालानुसार, धुमकेतू रात्री 9.30 नंतर निरभ्र आकाशात आणि बाहेर अंधार पडल्यानंतर आकाशात दिसेल. ते दक्षिणेकडे प्रवास करत ओरियन नक्षत्राच्या शिखरावर पोहोचेल. ध्रुव ताऱ्याच्या थोड्या दक्षिणेला तुम्ही ते आकाशात पाहू शकता.