मध्य प्रदेशातील मुरैना येथे शनिवारी हवाई दलाची दोन लढाऊ विमाने सुखोई 30 आणि मिराज 2000 कोसळली. दोन्ही विमानांनी ग्वाल्हेर एअरबेसवरून उड्डाण केले होते. दोन्ही विमानांनी सामान्य सरावासाठी उड्डाण केले होते. सध्या अपघाताचे नेमके कारण समजू शकलेले नाही. या अपघाताला हवाई दलाचे मोठे नुकसान म्हटले जात आहे. वायुसेनेसाठी ही दोन्ही विमाने एखाद्या शूरवीरापेक्षा कमी नाहीत. दोन्ही विमानांच्या अपघातामुळे हवाई दलाचे 672 कोटींचे नुकसान झाले आहे.
2019 मध्ये पाकिस्तानमध्ये झालेल्या सर्जिकल स्ट्राईकमध्ये दोघांची भूमिका महत्त्वाची ठरली आहे. पाकिस्तानच्या दहशतवादी तळांवर बॉम्बफेक करणाऱ्या मिराज-2000 लढाऊ विमानांना सुरक्षितपणे परत आणण्यासाठी अंबाला, सिरसा आणि जैसलमेरमध्ये हवाई दलाने सुखोई लढाऊ विमानांना हाय अलर्टवर ठेवले होते. दोन्ही विमाने त्यांच्या विविध वैशिष्ट्यांसाठी ओळखली जातात. जाणून घ्या, दोघे किती आहेत शक्तिशाली
हे चौथ्या पिढीचे लढाऊ विमान रशियन कंपनी सुखोई आणि भारतीय कंपनी हिंदुस्तान एरोनॉटिक्स लिमिटेड यांनी संयुक्तपणे विकसित केले आहे. हे दोन आसनी मल्टी-फायटर जेट आहे, जे जगातील सक्षम लढाऊ विमानांमध्ये गणले जाते. या विमानाची लांबी 21.9 मीटर, रुंदी 14.7 मीटर आणि उंची 6.4 मीटर आहे. यात दोन टर्बोजेट इंजिन असून ते ताशी 2120 किलोमीटर वेगाने उड्डाण करण्यास सक्षम आहे.
38,800 किलो वजनासह उड्डाण करण्यास सक्षम असल्याने हे अतिशय शक्तिशाली लढाऊ विमान मानले जाते. एवढेच नाही तर ते एका सेकंदात 300 मीटर वेगाने उंचीकडे उडते. एकदा उड्डाण केल्यानंतर ते 3 हजार किलोमीटरचे अंतर कापू शकते. हवेत इंधन भरल्यानंतर हे विमान हजारो किलोमीटरपर्यंत उड्डाण करू शकते.
सुखोई-30 ची गणना जगातील सर्वात जास्त शस्त्रे असलेल्या लढाऊ विमानांमध्ये केली जाते. ते इतके शक्तिशाली आहे की ते भारतात बनवलेल्या ब्रह्मोस क्षेपणास्त्रासह अनेक प्राणघातक क्षेपणास्त्रांसह उडू शकते. त्यामुळेच हे विमान हवाई दलासाठी खूप खास आहे. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, त्याची किंमत सुमारे 505 कोटी रुपये आहे.
मिराज-2000 फ्रेंच कंपनी डसॉल्टने तयार केले आहे. भारतीय हवाई दलाच्या सर्वोच्च लढाऊ विमानांमध्ये त्याची गणना होते. भारतीय हवाई दलाकडे अशा 50 मिराज आहेत. 1985 मध्ये ते पहिल्यांदा हवाई दलाचा भाग बनले होते. हे सिंगल सीटर जेट आहे. त्याची लांबी 14.36 मीटर आणि पंख्यासह रुंदी 91.3 मीटर आहे. 7500 किलो वजनाचे हे विमान 17 हजार किलो वजनासह उड्डाण करण्यास सक्षम आहे. मिराज-2000 एका वेळी जास्तीत जास्त 1550 किमी अंतर कापू शकते आणि ताशी 2,336 किमी वेगाने उड्डाण करण्यास सक्षम आहे.
मिराज 2000 अनेक प्रकारे शत्रूंसाठी घातक आहे. हे लेझर गाईडेड बॉम्ब, हवेतून हवेत मारा करणारे आणि हवेतून पृष्ठभागावर मारा करणाऱ्या क्षेपणास्त्रांनी सुसज्ज आहे. याशिवाय थॉमसन सीएसएफ आरडीवाय रडार सिस्टीम आणि फ्लाय बाय वायर फ्लाइट कंट्रोल सिस्टीम बसवण्यात आली आहे. यामध्ये फ्लाइट कंट्रोल, नेव्हिगेशन, टार्गेट एंगेजमेंट आणि वेपन फायरिंगशी संबंधित प्रत्येक माहिती दिसत आहे.
सध्या भारताव्यतिरिक्त फ्रान्स, इजिप्त, यूएई, पेरू, तैवान, ग्रीस आणि ब्राझील या देशांचे हवाई दलही या विमानाचा वापर करत आहे. कारगिल युद्ध आणि सर्जिकल स्ट्राईक दरम्यान मिराज 2000 विमानांनी महत्त्वाची भूमिका बजावली होती. त्याची किंमत सुमारे 167 कोटी आहे.