आज प्रजासत्ताक दिन देशभरात जल्लोष साजरा केला जात आहे. यानिमित्ताने देशभरात तिरंगा फडकवला जात आहे. पण प्रजासत्ताक देशाच्या उत्सवात आपण तिरंग्याचा मान कमी करू नये, याची काळजी घेणे आवश्यक आहे. ध्वज फडकवल्यानंतर ध्वज खाली उतरवून तो व्यवस्थित ठेवणेही तितकेच महत्त्वाचे आहे. यासाठी राष्ट्रीय ध्वज संहितेत म्हणजे भारतीय ध्वज संहितेत काही नियम दिलेले आहेत.
आम्ही तुम्हाला सांगत आहोत की तुम्ही तुमच्या घरावरील ध्वज कसा उतरवावा आणि तो परत कसा ठेवावा. या चित्रात तुम्हाला तिरंगा दुमडण्याची पद्धत समजू शकते. सर्व प्रथम, भगव्याच्या मागे तिरंगा उभ्या आणि पांढऱ्या रंगाच्या मागे हिरव्या पट्ट्या लावा. यानंतर, अशोक चक्राच्या दोन्ही बाजूंचे भाग उलट करा. म्हणजेच, ध्वज दुमडलेला असताना, वर फक्त वर्तुळ दिसले पाहिजे.
अशा प्रकारे ध्वज दुमडून सुरक्षित ठिकाणी ठेवावा. देशाचे नागरिक या नात्याने तुमची जबाबदारी आहे की तुमच्या घरामध्ये किंवा आजूबाजूला राष्ट्रध्वजाचा अनादर होता कामा नये. चुकूनही कोणी राष्ट्रध्वजाचा अनादर करत असेल, तर त्याला योग्य मार्ग सांगा. ध्वज संहितेनुसार ध्वजाचा गैरवापर किंवा अनादर केल्यास तीन वर्षांपर्यंत तुरुंगवास होऊ शकतो.
ध्वज फाटला आहे किंवा फडकवण्यास योग्य नाही असे वाटत असेल, तर तो एकांतात पुरावा किंवा जाळला जावा असे भारतीय ध्वज संहिता सांगते. राष्ट्रध्वजाचा अवमान होता कामा नये, याचे भान ठेवायला हवे.
ध्वज दफन करण्यासाठी, तो एका पेटीत ठेवा आणि एकांत शांत वातावरणात सन्मानाने दफन करा. डस्टबिन किंवा इतर ठिकाणी टाकू नका. तुमचा ध्वज योग्य आहे आणि तो पुन्हा फडकवता येईल, असे तुम्हाला वाटत असेल, तर वर नमूद केलेल्या मार्गाने तो तुमच्याकडे ठेवा.