डोकेदुखी, खाज सुटणे, थकवा आणि भूक न लागणे… सरकारनेही स्वीकारले कोविड लसीचे असे अनेक दुष्परिणाम

कोरोनाला रोखण्यासाठी वापरल्या जाणाऱ्या लसीबाबत अनेक प्रश्न उपस्थित केले जात आहेत. काही तज्ञांनी मान्य केले आहे की या लसीचे अनेक दुष्परिणाम आहेत, परंतु अद्याप त्यावर कोणताही डेटा किंवा संशोधन आलेले नाही, परंतु आता दोन सरकारी संस्थांनी हे मान्य केले आहे की कोविड लसीचे एक नाही तर अनेक दुष्परिणाम आहेत. इंडियन कौन्सिल ऑफ मेडिकल रिसर्च (ICMR) आणि सेंट्रल ड्रग्ज स्टँडर्ड कंट्रोल ऑर्गनायझेशन (CDSCO) यांनी पुण्यातील व्यापारी प्रफुल्ल शारदा यांच्या आरटीआयला उत्तर देताना हे मान्य केले आहे.

लसीकरणासाठी कोविड विषाणूविरूद्ध पाच लसींना परवानगी देण्यात आली होती. यामध्ये AstraZeneca आणि Serum Institute of India Pune च्या ‘Covishield’ आणि SII च्या ‘Covax’ ला परवानगी देण्यात आली. बायोलॉजिकल ई. लि.चे ‘कॉर्बोवॅक्स’ आणि नंतर कॅडिला हेल्थकेअर लि.च्या ZyCov-D ला देखील आपत्कालीन वापरासाठी परवानगी देण्यात आली होती, जरी भारतातील बहुतेक लोकांना Covishield आणि Covaxin वर ठेवण्यात आले आहे.

प्रफुल्ल सारडा यांनी दाखल केलेल्या आरटीआयला उत्तर देताना, ICMR चे PIO डॉ. लियाना सुसान जॉर्ज आणि CDSCOS PIO सुशांत सरकार यांनी लसीच्या अनेक दुष्परिणामांबद्दल माहिती दिली आहे.

कोवॅक्सिनचे दुष्परिणाम
आरटीआयच्या उत्तरात असे सांगण्यात आले आहे की, कोवॅक्सिनचा अर्ज केल्यानंतर लोकांमध्ये घाम येणे, खोकला-सर्दी, उलट्या, जुलाब आणि डोकेदुखीच्या तक्रारी दिसून आल्या आहेत.

Covishield चे दुष्परिणाम
डोळे दुखणे, डोकेदुखी, उलट्या होणे, अशक्तपणा, अंगदुखी, सूज, अंगावर लाल ठिपके यांसारख्या समस्या कोविशील्ड घेत असलेल्यांमध्ये दिसून आल्या आहेत.

कोवॅक्समुळे या समस्या उद्भवल्या
कोवॅक्स लस घेत असलेल्या लोकांमध्ये खाज सुटणे, थकवा येणे, पाठदुखी, स्नायू दुखणे, उलट्या होणे, ताप येणे आणि थंडी वाजून येणे असे आढळून आले आहे.

स्पुटनिक व्ही
Sputnik V सह डोकेदुखी, पोटदुखी, भूक न लागणे, लिम्फ नोड्स सुजणे, ताप आणि डोकेदुखी यासारखे दुष्परिणाम नोंदवले गेले आहेत.

महत्त्वाचे आहे लसीच्या दुष्परिणामांबद्दल माहिती देणे
प्रफुल्ल सरदाणे यांनी सरकारला विचारले आहे की लसीकरणापूर्वी रुग्णालये, लसीकरण केंद्रांनी या सर्व संभाव्य दुष्परिणामांची माहिती दिली होती का आणि लसीकरणामुळे होणारे मृत्यू भारतात आणि जगात वाढत असल्याने आरोग्य मंत्रालयाने लोकांसाठी सार्वजनिक सुरक्षा मोहीम सुरू केली आहे का? सर्वत्र अहवाल तयार होत आहेत. ते म्हणाले की ही लस अनेक देशांमध्ये निर्यात केली गेली आहे. तेथील देशांनाही त्यांच्या दुष्परिणामांची माहिती द्यायला हवी होती.