आता तर दूरवर बसलेले लोकही आपल्या आवडत्या उमेदवाराला मतदान करू शकणार आहेत. देशाच्या कोणत्याही भागात राहणाऱ्या मतदारांना त्यांच्या मतदारसंघात होणाऱ्या निवडणुकीत मतदानाचा हक्क बजावता येणार आहे. हे सर्व RVM च्या माध्यमातून शक्य होणार आहे. आता तुम्ही विचार करत असाल की हे RVM आहे का? ते कसे चालेल आणि निवडणूक आयोग त्याची अंमलबजावणी कधी करणार? ईव्हीएम आणि आरव्हीएममध्ये काय फरक आहे? चला समजून घेऊया…
RVM म्हणजे काय आणि ते कसे कार्य करेल?
RVM म्हणजे रिमोट व्होटिंग मशीन. 29 डिसेंबर 2022 रोजी निवडणूक आयोगाने याबाबत मीडियाला सांगितले होते. हे एक असे मशीन आहे, ज्याच्या मदतीने स्थलांतरित नागरिक त्यांच्या मूळ राज्यात न येता मतदान करू शकतात. सोप्या शब्दात समजून घ्या, जर तुमचा जन्म कानपूर, उत्तर प्रदेशमध्ये झाला असेल आणि काही कारणास्तव तुम्हाला केरळ किंवा देशातील इतर कोणत्याही राज्यात राहावे लागले असेल. अशा स्थितीत, मतदानाच्या वेळी सहसा तुम्ही तुमच्या गृहराज्यात जाऊ शकत नाही. यामुळे तुम्ही मतदानही करू शकत नाही. आता RVM अशा लोकांना त्यांचा मताधिकार वापरण्याची संधी देणार आहे.
आरव्हीएम स्टेशनवर मतदारसंघांची माहिती असेल. मतदारसंघाची निवड होताच सर्व उमेदवारांची यादी समोर येईल. याद्वारे तुम्ही कुठेही असाल, तुमचा मताधिकार वापरता येईल. निवडणूक आयोगाने डिसेंबरमध्येच देशातील सर्व राष्ट्रीय आणि प्रादेशिक राजकीय पक्षांना पत्र लिहून दूरस्थ मतदान व्यवस्थेच्या कायदेशीर, प्रशासकीय आणि तांत्रिक बाबींची माहिती दिली होती. आयोगाने याबाबत पक्षांकडून 31 जानेवारीपर्यंत अभिप्रायही मागवला आहे. त्याची चाचणीही लवकरच होणार आहे.
काय असेल रिमोट मतदानाची प्रक्रिया ?
दूरस्थ मतदारांना निर्धारित वेळेत दूरस्थ मतदानासाठी ऑनलाइन किंवा ऑफलाइन अर्ज करावा लागतो. यानंतर, निवडणूक आयोगाच्या टीमला त्यांच्या घरच्या मतदारसंघात दूरस्थ मतदारांची पडताळणी करून दिलेली माहिती मिळेल. यानंतर मतदानाच्या वेळी दूरस्थ मतदारांसाठी दूरस्थ मतदान केंद्रे उभारण्यात येणार आहेत. RVM वर बॅलेट पेपर प्रदर्शित करण्यासाठी मतदान केंद्रावरील मतदाराचे मतदार ओळखपत्र स्कॅन केले जाईल. यानंतर, मतदाराला त्याच्या/तिच्या पसंतीच्या उमेदवाराला RVM वर मतदान करण्याची संधी मिळेल.
मतदान केल्यानंतर, राज्य कोड, मतदारसंघ क्रमांक आणि उमेदवार क्रमांकासह रिमोट कंट्रोल युनिटमध्ये मत नोंदवले जाईल. VVPAT उमेदवाराचे नाव, चिन्ह आणि अनुक्रमांक यासारख्या तपशीलांसह राज्य आणि मतदारसंघ कोड व्यतिरिक्त स्लिप प्रिंट करेल. मतमोजणी दरम्यान, RVM चे रिमोट कंट्रोल युनिट उमेदवारांच्या क्रमाने प्रत्येक मतदारसंघातील एकूण मते प्रक्षेपित करेल. मतमोजणीसाठी निकाल गृहराज्यातील रिटर्निंग अधिकाऱ्यांसोबत शेअर केला जाईल.