PM मोदींनी तिसऱ्या वंदे भारत ट्रेनला दाखवला हिरवा झेंडा, जाणून घ्या खासियत आणि वैशिष्ट्ये

देश, मुख्य / By / नरेंद्र मोदी, भारतीय रेल्वे, वंदे भारत एक्स्प्रेस /


अहमदाबाद – देशाला तिसरी स्वदेशी बनावटीची हायस्पीड वंदे भारत एक्सप्रेस ट्रेन आज मिळाली आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी शुक्रवारी गांधीनगर स्थानकावरून या ट्रेनला हिरवा झेंडा दाखवला. ही गाडी गांधीनगर ते मुंबई सेंट्रल दरम्यान धावणार आहे. यावेळी राज्याचे मुख्यमंत्री भूपेंद्र पटेल, रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव आणि रेल्वे राज्यमंत्री दर्शना जरदोश उपस्थित होते.

वंदे भारत एक्सप्रेसमध्ये एकूण 1,128 प्रवासी बसण्याची क्षमता आहे. पहिली वंदे भारत एक्सप्रेस ट्रेन 15 फेब्रुवारी 2019 रोजी नवी दिल्ली-वाराणसी मार्गावर धावली. त्याचवेळी दुसरी ट्रेन नवी दिल्ली ते श्री वैष्णोदेवी माता, कटरा मार्गावर चालवण्यात आली. तिसरी वंदे भारत ट्रेन आधीच्या वंदे भारत ट्रेनपेक्षा वेगळी आहे. या नव्या ट्रेनमध्ये प्रवाशांच्या सुविधा पाहता अनेक बदल करण्यात आले आहेत. नवीन ट्रेनमध्ये कोविडबाबत विशेष व्यवस्थाही करण्यात आली आहे.

वंदे भारत ट्रेन सुसज्ज आहे ‘कवच’ तंत्रज्ञानाने
गुजरातमध्ये धावणाऱ्या या वंदे भारत ट्रेनमध्ये प्रथमच कवच (ट्रेन कोलिजन अवॉयडन्स सिस्टिम) तंत्रज्ञान सुरू करण्यात आले आहे. या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने दोन गाड्यांची समोरासमोर धडक होण्यासारखे अपघात टाळता येणार आहेत. हे तंत्रज्ञान स्वदेशी विकसित केले गेले आहे, त्यामुळे त्याची किंमत खूपच कमी आहे. 2022 च्या अर्थसंकल्पात केंद्र सरकारने ‘कवच’ अंतर्गत 2,000 किमीपर्यंत रेल्वे नेटवर्क आणण्याची योजना जाहीर केली होती.


विशेष वंदे भारत ट्रेन
स्वदेशी सेमी-हाय स्पीड म्हणून ओळखली जाणारी ही ट्रेन अवघ्या 52 सेकंदात 0 ते 100 किमी प्रतितास वेग गाठते. प्रवाशांच्या सोयीसाठी ट्रेनमध्ये स्लाइडिंग फूटस्टेप्ससह स्वयंचलित प्लग दरवाजे तसेच टच फ्री स्लाइडिंग दरवाजे बसवले आहेत. AC मॉनिटरिंगसाठी कोच कंट्रोल मॅनेजमेंट सिस्टम आणि नियंत्रण केंद्र आणि देखभाल कर्मचाऱ्यांशी संवाद आणि अभिप्राय यासाठी GSM/GPRS सारखे आधुनिक तंत्रज्ञान देण्यात आले आहे.

दिव्यांग प्रवाशांसाठी विशेष स्वच्छतागृहे आणि सामान्य प्रवाशांसाठी बायो-व्हॅक्यूम टॉयलेट टच-फ्री सुविधा प्रदान करण्यात आली आहेत. त्याचप्रमाणे दृष्टिहीन प्रवाशांच्या सोयीसाठी, अशा प्रवाशांना त्यांच्या आसनांपर्यंत सहज पोहोचता यावे यासाठी आसनांवर ब्रेल लिपी क्रमांक कोरण्यात आला आहे. इतकेच नाही तर आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या दृष्टीने या ट्रेनमध्ये उत्तम ट्रेन कंट्रोल मॅनेजमेंटसाठी लेव्हल-II सेफ्टी इंटिग्रेशन सर्टिफिकेट, डब्याच्या बाहेरील रिअर व्ह्यू कॅमेऱ्यांसह चार प्लॅटफॉर्म साइड कॅमेरे, सर्व डब्यांमध्ये एस्पिरेशन बेस्ड फायर डिटेक्शन आणि सप्रेशन सिस्टीम आणि इलेक्ट्रिकल सुधारित आहे. क्यूबिकल्स आणि टॉयलेटमध्ये एरोसोल आधारित फायर डिटेक्शन आणि सप्रेशन सिस्टीम यासारख्या अग्निसुरक्षा उपायांचा वापर करण्यात आला आहे.

आयात ट्रेनच्या निम्म्या खर्चात तयार करण्यात आली वंदे भारत एक्सप्रेस
वंदे भारत एक्सप्रेसने भारतात प्रवासाच्या एका नव्या युगाची सुरुवात केली आहे. केवळ 100 कोटी रुपये खर्चून बांधलेली ही ट्रेन तत्सम सुविधेच्या आयात केलेल्या ट्रेनच्या जवळपास निम्म्या खर्चात तयार करण्यात आली आहे. पंतप्रधानांच्या ‘मेक इन इंडिया’च्या संकल्पनेला अनुसरून, प्रमुख रेल्वे यंत्रणांची रचना आणि निर्मिती भारतात करण्यात आली आहे.

हवेतून येणारे जंतू, बॅक्टेरिया आणि इतर विषाणू दूर ठेवण्यासाठी नवीन वंदे भारत गाड्यांमध्ये उत्प्रेरक अल्ट्राव्हायोलेट वायु शुद्धीकरण यंत्रणा बसवण्यात आली आहे. ही प्रणाली नवीन डिझाइनमध्ये हवा शुद्धीकरणासाठी रूफ माउंटेड पॅकेज युनिट (RMPU) म्हणून उपलब्ध असेल. रेल्वे मंत्री अश्विनी वैष्णव यांच्या म्हणण्यानुसार, केंद्रीय वैज्ञानिक उपकरण संघटना CSIO, चंदीगडच्या शिफारशीनुसार ही प्रणाली RMPU च्या दोन्ही टोकांवर स्थापित करण्यात आली आहे. ज्याद्वारे ताजी हवा आणि मागील हवेतून येणारे जंतू, बॅक्टेरिया, विषाणू असलेली हवा फिल्टर आणि स्वच्छ केली जाऊ शकते. जेणेकरून ट्रेनमधून प्रवास करणाऱ्या प्रवाशांना आरोग्यदायी वातावरणात प्रवास करता येईल.