नवी दिल्ली- नवी दिल्लीस्थित ऑल इंडिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (एम्स) ने एका अभ्यासात म्हटले आहे की आयुर्वेदिक औषध बीजीआर-34 मधुमेह तसेच लठ्ठपणा कमी करण्यासाठी प्रभावी आहे. काही वर्षांपूर्वी वैज्ञानिक आणि औद्योगिक संशोधन परिषदेच्या (CSIR) शास्त्रज्ञांनी या औषधाचा शोध लावला होता. अभ्यासानुसार, मधुमेहावरील हे आयुर्वेदिक औषध वजन कमी करण्यास तसेच शरीरातील चयापचय प्रणाली सुधारण्यास मदत करते. याबाबतचा शोधनिबंधही लवकरच प्रकाशित केला जाणार आहे.
डॉ. सुधीर कुमार सारंगी, प्रोफेसर, फार्माकोलॉजी विभाग, एम्स, यांनी सांगितले की, अभ्यासादरम्यान, तीन वर्षे चाललेल्या या अभ्यासात अनेक मधुमेही-विरोधी अॅलोपॅथी औषधांसह BGR-34 देखील वापरण्यात आले. यामध्ये अ‍ॅलोपॅथीच्या औषधांसोबत दिल्यास परिणाम अधिक परिणामकारक असतात का, हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करण्यात आला. त्याचे परिणाम खूपच समाधानकारक होते.
संशोधनात असे आढळून आले आहे की केवळ तेच खूप प्रभावी आहे, जे केवळ रक्तातील साखरेचे प्रमाण कमी करत नाही, तर लठ्ठपणा कमी करण्यासारखे काही इतर फायदे देखील देते. संशोधकांच्या मते, दारुहरिद्रा, गिलॉय, विजयसर, गुडमार, मजिथ आणि मैथिका ही औषधे रुग्णाच्या रक्तातील ग्लुकोजची पातळी नियंत्रित करतात आणि अँटिऑक्सिडंट्सचे प्रमाण वाढवतात.
मार्च 2019 मध्ये सुरू झालेल्या अभ्यासाबाबत संशोधक म्हणाले, प्रत्येक वर्षी वेगळ्या गटाने हा अभ्यास केला गेला. या काळात हार्मोन प्रोफाइल, लिपिड प्रोफाइल, ट्रायग्लिसराइड्सचे प्रमाण संतुलित असल्याचे आढळून आले आणि लेप्टिनचे प्रमाण कमी झाले, ज्यामुळे शरीरातील चरबी नियंत्रित ठेवण्यास मदत होते. त्याचप्रमाणे, ट्रायग्लिसराइड्स, एक वाईट कोलेस्टेरॉल, ज्यापेक्षा जास्त प्रमाणात शरीराला हानिकारक आहे, देखील कमी झाल्याचे नोंदवले गेले आहे.
अभ्यासात ठेवण्यात आले या गोष्टींवर लक्ष
संशोधकांचे म्हणणे आहे की लिपिड प्रोफाइल नियंत्रित केल्याने हृदयविकाराचा धोका कमी होतो. ट्रायग्लिसराइड्स व्यतिरिक्त, एकूण कोलेस्टेरॉल, उच्च घनता लिपोप्रोटीन कोलेस्टेरॉल आणि कमी घनतेचे लिपोप्रोटीन कोलेस्ट्रॉल दिसून आले. मधुमेहींमध्ये हार्मोन प्रोफाइल बिघडल्याने भूक न लागणे, झोप न लागणे इत्यादी समस्या उद्भवतात. ही कारणे लक्षात घेऊन हा अभ्यास करण्यात आला.