स्वातंत्र्याला 75 वर्षे पूर्ण झाल्याच्या निमित्त देश अमृत महोत्सव साजरा करत आहे. यानिमित्त केंद्र सरकारने ‘हर घर तिरंगा अभियाना’अंतर्गत 13 ते 15 ऑगस्ट दरम्यान तिरंगा फडकवण्याचे आवाहन केले आहे. सरकारच्या या मोहिमेमुळे यंदा झेंड्याची विक्री अनेक पटींनी वाढली आहे. या मोहिमेचा थेट फायदा झेंडा बनवणाऱ्या व्यावसायिकांना होत असून, सरकारच्या या निर्णयामुळे 25 ते 30 कोटी तिरंग्यांची विक्री होण्याची शक्यता आहे.
यावेळी केंद्र सरकारने पॉलिस्टर आणि मशिनपासून बनवलेले झेंडे फडकविण्यासही परवानगी दिली आहे. त्याचे बहुतांश ऑर्डर गुजरातमधील सुरतमधील व्यावसायिकांना मिळाले आहेत. व्यापाऱ्यांचे म्हणणे आहे की, दरवर्षी 15 ऑगस्टपर्यंत 200 ते 250 कोटींच्या तिरंग्यांची विक्री होते. मात्र यंदा त्यांची विक्री 500 ते 600 कोटींपर्यंत पोहोचू शकते. दक्षिण गुजरात टेक्सटाईल प्रोसेसर्स असोसिएशनशी संबंधित व्यापाऱ्यांनी अमर उजालाला सांगितले की, सूरतच्या व्यापाऱ्यांना 10 कोटी ध्वजांच्या ऑर्डर मिळाल्या आहेत. आधी तिरंगा खादीपासून तर दुसरा कापडापासून बनवला जायचा. पण आता भारतीय ध्वज संहिता बदलून सरकारने पॉलिस्टर आणि मशीनपासून ध्वज बनवण्यास मान्यता दिली आहे. हे पाहता अनेक व्यापाऱ्यांनीही प्रथमच तिरंगा बनवण्याचे काम सुरू केले आहे. या व्यापाऱ्यांना मिळालेले बहुतांश झेंडे केंद्र सरकारकडे जाणार असून काही आदेश राज्य सरकारनेही दिले आहेत. सरकारने ऑर्डर केलेले ध्वज 16×24 आणि 20×30 इंच आकाराचे असतील. ज्याची किंमत 20 ते 35 रुपये आहे.
येथे दिल्लीतील ध्वज व्यापाऱ्यांचाही गेल्या वर्षीच्या तुलनेत यंदा मोठा व्यवसाय झाला आहे. येथे सुमारे 4 ते 5 कोटी ध्वजांची विक्री अपेक्षित आहे. तर पहिल्या स्वातंत्र्यदिनी केवळ 40 ते 50 लाख ध्वजांची विक्री झाली. सदर बाजारातील ध्वजांचे घाऊक व्यापारी विवेक जैन अमर उजालाशी बोलताना सांगतात की, यावेळी छोट्या व्यापाऱ्यांना 10 लाख तिरंगे बनवण्याची ऑर्डर मिळाली आहे. छोट्या व्यापाऱ्यांना एवढ्या ऑर्डर मिळाल्याची ही पहिलीच वेळ आहे. यातील निम्मे आदेश केंद्र सरकारकडून, तर निम्मे खासगी कंपन्यांकडून प्राप्त झाले आहेत. एवढेच नव्हे तर औद्योगिक भागातील कारखानदारही यावेळी आपल्या कर्मचाऱ्यांसाठी तिरंगा खरेदी करत आहेत. कंपनीच्या पॉली कॉटन 20×30 इंच तिरंगा ध्वजाची किंमत 22 ते 23 रुपये आहे.
विक्री 50 पटीने वाढली, दररोज तयार होत आहेत 25 लाख ध्वज
दरम्यान, दिल्लीतील ध्वज निर्मात्यांना मागणी पूर्ण करणे कठीण झाले आहे. व्यापारी आणि कारखानदारांना राष्ट्रध्वजाची मोठी मागणी पूर्ण करणे कठीण झाले आहे, अशी परिस्थिती आहे. 22 जुलै रोजी पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी प्रचाराची घोषणा केल्यापासून सर्व प्रकारच्या तिरंग्यांच्या विक्रीत 50 पट वाढ झाल्याचा दावा व्यापाऱ्यांनी केला आहे. मात्र, मध्यम आकाराच्या राष्ट्रध्वजाची मागणी नेहमीच केली जाते. दररोज आम्ही सुमारे 25 लाख ध्वज तयार करत आहोत. पण मागणी त्याहूनही जास्त आहे. संपूर्ण भारतातून ऑर्डर येत आहेत. कारण देशातील राज्यांमध्ये ध्वजांचा तुटवडा आहे.
अनेक राज्यांमध्ये तयार केले जात आहेत झेंडे
कॉन्फेडरेशन ऑफ ऑल इंडिया ट्रेडर्सच्या म्हणण्यानुसार, दिल्ली, महाराष्ट्र, गुजरात, छत्तीसगड, उत्तर प्रदेश, मध्य प्रदेश, पंजाब, तामिळनाडू, ओडिशा, बिहार, राजस्थान, झारखंड या राज्यांमध्ये तिरंगा ध्वज मोठ्या प्रमाणावर तयार केला जात आहे. पश्चिम बंगाल, आंध्र प्रदेश आदी ठिकाणी काम सुरू आहे. केवळ लहान ते मोठ्या आकाराचे ध्वजच तयार केले जात नाहीत. तर देशभरात या ध्वजांचा पुरवठा करण्याचे कामही सुरू आहे. 20 जुलै रोजी ध्वज संहितेत सुधारणा करून घरांवर राष्ट्रध्वज लावण्याचे नियम सोपे करण्यात आले आहेत. त्यांच्या मते, आता लोक रात्रंदिवस घरांमध्ये राष्ट्रध्वज लावू शकतात. या दुरुस्तीनंतर तिरंगा झेंडे खरेदीमध्ये आणखी वेग आला आहे.