नवी दिल्ली – कोरोना साथीच्या काळात जगभरातील लॉकडाऊनमुळे कार्यालयीन कामकाज घरूनच करावे लागले. घरून काम करण्याचे अनेक फायदे आणि तोटे आहेत. यामुळे जगभरातील अनेक कंपन्या ऑफिस कल्चर वर्क फ्रॉम होम कल्चरमध्ये बदलण्याचा विचार करत आहेत. हे अनेक देशांमध्ये बदलले आहे. भारतातही याबाबत आवश्यक मार्गदर्शक तत्त्वे तयार करण्याची कसरत दीर्घकाळ सुरू आहे. यासोबतच कामाच्या वेळा आणि रजा यावरही चर्चा सुरू आहे.
मंगळवारी, केंद्रीय वाणिज्य मंत्रालयाने देशभरातील कंपन्यांमध्ये वर्क फ्रॉम होमसाठी (WFH) नवीन नियम जाहीर केले, ज्यानुसार WFH ला विशेष आर्थिक क्षेत्र युनिटमध्ये जास्तीत जास्त एक वर्षासाठी परवानगी आहे. तसेच, ते एकूण कर्मचाऱ्यांच्या 50 टक्क्यांपर्यंत वाढवता येऊ शकते.
वाणिज्य विभागाने विशेष आर्थिक क्षेत्र (SEZ) नियम, 2006 मध्ये घरून काम करण्यासाठी नवीन नियम 43A अधिसूचित केला आहे. केंद्राने जारी केलेल्या अधिकृत अधिसूचनेनुसार, विशेष आर्थिक क्षेत्रांसाठी नवीन मार्गदर्शक तत्त्वे कर्मचाऱ्यांच्या अनेक विनंतीनंतर जारी करण्यात आली आहेत.
मंत्रालयाच्या सूचनेनुसार, सर्व विशेष आर्थिक क्षेत्रांमध्ये (SEZ) राष्ट्रव्यापी एकसमान WFH धोरणाची तरतूद करण्याच्या उद्योगाच्या मागणीनुसार नियम तयार केले गेले आहेत. नवीन नियम विशेष आर्थिक झोनमधील युनिटच्या विशिष्ट श्रेणीतील कर्मचाऱ्यांसाठी घरून काम करण्याची तरतूद आहे.
ज्या कर्मचाऱ्यांसाठी घरून काम करण्याचे नियम जारी करण्यात आले आहेत, ते कर्मचारी IT/ITES SEZ युनिट्सचे कर्मचारी आहेत. अधिसूचनेनुसार, जे कर्मचारी तात्पुरते अपंग आहेत, जे प्रवास करत आहेत आणि ऑफसाइटवर काम करत आहेत. SEZ युनिट्स घरून कामाच्या अधिकृत ऑपरेशनसाठी उपकरणे आणि सुरक्षित कनेक्टिव्हिटी प्रदान करतील.
दरम्यान वर्क फ्रॉम होमबाबत लोकांचे मत वेगवेगळे असले, तरी काही लोक याला चांगले म्हणत आहेत, तर काही लोकांच्या दृष्टीने विशेष फायदा नसल्याचे म्हणत आहेत. या प्रकारात कार्यालयातील बैठका अक्षरश: घ्याव्या लागतात. मायक्रोसॉफ्टचे सीईओ सत्या नडेला यांनी वर्क फ्रॉम होमला कामावर झोपल्याप्रमाणे म्हटले आहे. ब्लूमबर्गच्या मते, वॉल स्ट्रीट जनरल सीईओ कौन्सिलमध्ये सत्या नडेला म्हणाले की ऑनलाइन मीटिंगमुळे कर्मचाऱ्यांना थकवा येतो. याशिवाय घरून काम केल्याने कर्मचाऱ्यांचे खासगी आयुष्यही कठीण झाले आहे. जेव्हा तुम्ही घरून काम करत असता, तेव्हा कधी-कधी असे वाटते की तुम्ही झोपेतच आहात.