2024 च्या लोकसभा निवडणुकीला जवळपास दोन वर्षे बाकी आहेत, पण हैदराबादमध्ये भाजपच्या दोन दिवसीय शिबीरामध्ये आधीच अजेंडा निश्चित केला आहे. पुढील 30-40 वर्षे भाजपचे युग असेल आणि त्यानंतर भारत विश्वगुरू बनेल, असा दावा गृहमंत्री अमित शहा यांनी केला आहे. ते पूर्ण आत्मविश्वासाने म्हणाले की, तेलंगणा आणि पश्चिम बंगालसह त्या सर्व राज्यांमध्ये भाजपची सरकारे स्थापन होतील, जिथे पक्ष अजूनही सत्तेपासून दूर आहे. त्यांच्या या वक्तव्याची जोरदार चर्चा सुरू आहे. सुरक्षित आणि समृद्ध भारत, भाजपने ठरवलेल्या ‘मिशन 2050’बद्दल बोलताना लोक सोशल मीडियावर वेगवेगळ्या गोष्टींबद्दल बोलत आहेत. त्यात अशीही चर्चा आहे की मोदी सरकारला एवढा विश्वास का? त्यांना आव्हान देण्याची ताकद विरोधकांमध्ये नाही का? वास्तविक, शहा यांनी ‘भाजपच्या 40 वर्ष’ याविषयी बोलले नाही. आजच्या राजकीय परिस्थितीवर नजर टाकली, तर देशात भाजपचा भगवा आलेख उंचावताना दिसत आहे. 2014 नंतर गेल्या आठ वर्षांत पंतप्रधान नरेंद्र मोदींसारख्या लोकप्रिय चेहऱ्याच्या जोरावर भाजपने जातीवाद, प्रादेशिकता अशी अनेक निर्माण केलेली समीकरणे उद्ध्वस्त करून ‘सबका साथ, सबका विकास’चा नारा दिला.
भाजपसमोर सर्व सूत्रे फेल
2014 नंतर भाजप नेते आत्मविश्वासू दिसले. त्यांचे लक्ष्य अशक्य वाटत होते, पण मेहनत आणि भक्कम केडरच्या जोरावर भाजपने यशाची शिडी चढली. 300 प्लसचा नारा हा नारा नसून वास्तव बनला आहे. भाजपच्या आत्मविश्‍वासाचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे त्याचा विजय रथ रोखू शकणारी ताकद नसणे. नुकत्याच रामपूर आणि आझमगड या दोन मुस्लिमबहुल भागात लोकसभेच्या पोटनिवडणुका झाल्या. या दोन्ही जागा सपाचा बालेकिल्ला मानल्या जात होत्या, त्यामागे मुस्लिम+यादव समीकरणाचा फॉर्म्युला समोर ठेवला होता, पण भाजपने तो उद्ध्वस्त करून कमळ फुलवले. दोन्ही जागांवर भाजपचे उमेदवार विजयी झाले. यातून देशाला संदेश गेला आहे की, आता जातीवाद किंवा एका वर्गाचे तुष्टीकरण करणारे पक्ष भाजपचा पराभव करू शकत नाहीत.
दक्षिणेत भाजपमध्ये प्रवेश करणार आहेत तरुण मतदार
उत्तरेसोबतच भाजपने दक्षिणेवरही लक्ष केंद्रित केले आहे. धर्म आणि जातींमध्ये विभागलेल्या तेलंगणावर हिंदुत्व लाटेचा परिणाम होणे साहजिकच आहे. हैदराबादमध्ये मोदींच्या मंथनाने तरुण कार्यकर्त्यांचा कल भाजपकडे वाढणार आहे. लक्षात ठेवा, 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीच्या वेळी, भाजप ईशान्येकडील राज्यांबद्दल खूप बोलायचे, 2019 मध्ये भाजपचा देशाच्या 18 राज्यांमध्ये विस्तार झाला आहे, त्यामुळे 2024 पूर्वी आता ‘दक्षिणे’कडे जाण्याची ही योग्य वेळ मानली जात आहे. देशात दीर्घकाळ सत्ता गाजवणाऱ्या पक्षांनी आज आपले अस्तित्व वाचवण्यासाठी केलेल्या चुकांमधून धडा घ्या. भारताला तुष्टीकरणाकडून पूर्णतेकडे नेण्याचे भाजपचे ध्येय आहे.
मोदींचा मंत्र
हैदराबाद येथे भाजपच्या राष्ट्रीय कार्यकारिणीच्या बैठकीत पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी पक्षाच्या पदाधिकाऱ्यांना विजयाचा मंत्र दिला आणि अल्पसंख्याकांपर्यंत पोहोचण्याचा, देशाला तुष्टीकरणाकडून पूर्णतेकडे नेण्याचा आणि अस्तित्व वाचवण्यात गुंतलेल्या पक्षांच्या चुकांमधून शिकण्याचे आवाहन केले. यामध्ये हे तिन्ही मुद्दे केवळ भाजप कार्यकर्त्यांसाठीच नाही, तर विरोधकांसाठीही मोठा संदेश देऊन जातात. ‘अल्पसंख्याकांविरुद्ध द्वेष पसरवणारा भगवा पक्ष’ सारख्या विरोधकांच्या टीकेला उत्तर देताना, पंतप्रधानांनी पक्षाच्या सदस्यांना समाजातील सर्व घटकांपर्यंत पोहोचण्यासाठी ‘स्नेह यात्रा’ काढण्यास सांगितले. काँग्रेस किंवा इतर विरोधी पक्ष भाजपला मुस्लीमविरोधी म्हणून प्रक्षेपित करताना दिसत आहेत. पण पंतप्रधान मोदी सतत अल्पसंख्याकांपर्यंत पोहोचण्याचा किंवा त्यांची धोरणे आणि निर्णय घेऊन त्यांच्यापर्यंत पोहोचण्याचा प्रयत्न करतात. तिहेरी तलाकचा मुद्दा असो की आणखी काही. भाजप कुणाला संतुष्ट करणार नाही, तर सर्वांच्या विकासाच्या दिशेने पाऊल टाकेल, असा संदेश देशवासीयांना देण्यातही काही प्रमाणात यश आले आहे.
विरोधी पक्ष कमकुवत असताना…
विरोधी पक्ष कमकुवत असेल, तेव्हाच त्यांचा मिशन 2050 अजेंडा यशस्वी होईल, हे अमित शहांना चांगलेच ठाऊक आहे. प्रमुख विरोधी पक्ष काँग्रेस संकुचित होत आहे. आज राजस्थान वगळता कोणत्याही मोठ्या राज्यात सरकार नाही. विरोधी एकजुटीची चर्चा सुरू असतानाच आता भाजपविरोधकांसह प्रादेशिक पक्षही काँग्रेसविरोधी आघाडी स्थापन करण्याच्या चर्चा करू लागले आहेत. मोठ्या हिंदी भाषिक राज्यांची स्थिती पाहिली, तर त्यांच्या अस्तित्वाचे संकट दिसून येते. दिल्लीत सरकार चालवणाऱ्या आम आदमी पक्षाने पंजाबची सत्ता स्वबळावर काबीज केली असेल, पण त्याचा राष्ट्रीय परिणाम अजून दिसायचा आहे. दुसरीकडे भाजपने ईशान्येपासून गुजरातपर्यंत आणि हिमाचलपासून दक्षिणेपर्यंत आपला पाया मजबूत केला आहे.
पक्षांचे राजकारण केडर किंवा म्हणा कार्यकर्त्यांच्या खांद्यावर अवलंबून असते. अशा स्थितीत भाजप कार्यकर्त्यांचा उत्साह वाढवताना मोदी रविवारी म्हणाले की, आमचे कार्यकर्ते ना थकले आहेत, ना झुकले आहेत, ना थांबलेले आहेत. पश्चिम बंगाल, तेलंगणा आणि केरळसारख्या राज्यात भाजपचे कार्यकर्ते प्रतिकूल परिस्थितीतही देशासाठी काम करत आहेत. ते म्हणाले की, आम्हाला आमच्या कार्यकर्त्यांचा अभिमान आहे. ‘सबका साथ, सबका विकास’ या भाजपच्या ब्रीदवाक्याचा पंतप्रधानांनी पुनरुच्चार केला. पंतप्रधानांचा स्पष्ट इशारा त्या राज्यांसारखा होता, जिथे विरोधी पक्षांची सरकारे आहेत. साहजिकच हैदराबाद मंथन झाल्यामुळे भाजप दक्षिणेकडील राज्यांमध्ये सरकार स्थापन करण्याच्या रणनीतीवर पुढे जाईल. बंगालमध्ये त्यांची कामगिरी उत्कृष्ट होती, जरी ते सरकार बनवू शकले नाहीत परंतु पुढील निवडणुकीसाठी ते जोरात आहे.
काँग्रेसच्या चुकांमधून धडा!
मोदी म्हणाले की, विरोधी पक्षांची स्थिती अत्यंत वाईट आहे. त्यांच्या भूमिकेतून आपल्याला शिकावे लागेल. कमी आणि उणिवा आहेत, ज्यांनी त्यांना इतक्या खालच्या पातळीवर आणले आहे, जनमानसापासून दूर आहे आणि पुढे जात आहेत. त्या गोष्टींपासून आपण स्वतःचे रक्षण केले पाहिजे, कारण आपण स्वतःसाठी नाही, तर मातृभूमीसाठी काम करत आहोत. ज्या राज्यांमध्ये अनेक दशके सत्ता नव्हती, तिथेही पक्षाचे कॅडर आणि कार्यकर्त्यांची उपस्थिती होती. तर दुसरीकडे काँग्रेसची अवस्था पाहिली तर पक्ष पूर्णत: ढासळला आहे. त्यात पूर्णवेळ राष्ट्रीय अध्यक्षही नाही. राहुल गांधींनी आजवर कोणताही चमत्कार दाखवला नाही. भाजप जेव्हा परिवारवादावर पक्षांना लक्ष्य करते, तेव्हा काँग्रेस, सपा, बसपापासून दक्षिणेतील पक्षही त्यात गुरफटतात.
दुसऱ्या रांगेत तरुणांची फौज
आज कोणत्याही विरोधी पक्षात, लोक ज्यांना सुप्रीमो किंवा अध्यक्ष म्हणून ओळखतात त्यांच्या मागे दुसरी फळी नाही. यामागचे एक प्रमुख कारण म्हणजे मागचे लोक त्यांना मागे टाकतील ही भीती आहे. भाजपकडे बघितले, तर प्रत्येक राज्यात तरुण नेत्यांची फौज तयार केली आहे. जम्मू-काश्मीरपासून ते केरळपर्यंत त्यांचा केडर दिसतो.
मुस्लिमांशी जवळीक
रविवारी पक्षाच्या राष्ट्रीय कार्यसमितीच्या बैठकीत मोदींनी सुचवले की कार्यकर्त्यांनी अल्पसंख्याकांच्या उपेक्षित आणि असुरक्षित घटकांपर्यंत पोहोचावे. पक्षाच्या उत्तर प्रदेश युनिटने केलेल्या सादरीकरणादरम्यान पंतप्रधानांनी ही सूचना केली. रामपूर आणि आझमगड लोकसभा मतदारसंघात नुकत्याच झालेल्या पोटनिवडणुकीत भाजपने बाजी मारली आहे. या भागात मुस्लिम मतदारांची संख्या मोठी आहे. हिंदूंच्या सामाजिक समीकरणांबाबत भारतीय राजकारणात अनेक प्रयोग झाले असून पसमंदा मुस्लिमांसारख्या सामाजिकदृष्ट्या मागासलेल्या अल्पसंख्याकांपर्यंतही पोहोचण्याचा प्रयत्न व्हायला हवा, असे मोदी म्हणाले. पसमांदा मुस्लिमांचे नेते अनेकदा असा दावा करतात की अल्पसंख्याक लोकसंख्येपैकी 80-85 टक्के लोक पसमांदा मुस्लिम आहेत, परंतु अल्पसंख्याकांच्या नावावर जे अल्पसंख्याक नेते बोलतात, ते खरे तर उच्च वर्गीय मुस्लिम आहेत. पसमंदा म्हणजे मागासलेले किंवा दलित अल्पसंख्याक. काँग्रेस, समाजवादी पक्षावर या पक्षांनी मोठी फसवणूक केल्याचा आरोप या समाजाचे नेते करत आहेत. पक्षाच्या कार्यकर्त्यांनी केवळ हिंदू समाजातील मागासलेल्या आणि दुर्बल घटकांपर्यंत पोहोचू नये, तर अल्पसंख्याकांमध्ये जाऊन त्यांच्या कल्याणासाठी चालवल्या जाणाऱ्या विविध योजनांचा लाभ त्यांना मिळावा, यावर मोदींनी भर दिला. अशीच एक सूचना मोदींनी गेल्या वर्षी भाजप पदाधिकाऱ्यांच्या बैठकीत केली होती. ते म्हणाले होते की पक्षाने केरळमधील ख्रिश्चन समुदायापर्यंत पोहोचणे सुनिश्चित केले पाहिजे जेणेकरून तेथे आपला पाठिंबा मजबूत करता येईल.
तुष्टीकरण आणि परिवारवादावर हल्ला
काँग्रेस आणि इतर विरोधी पक्ष तुष्टीकरणाच्या राजकारणाला प्रोत्साहन देत असल्याचा आरोप भाजप करत आहे. हैदराबादच्या बैठकीतही हा मुद्दा ठळकपणे मांडण्यात आला. पीएम मोदी म्हणाले की, देश कुटुंबवाद आणि कौटुंबिक पक्षांना पूर्णपणे कंटाळला आहे. काँग्रेसवर निशाणा साधत मोदी म्हणाले की, देशात वर्षानुवर्षे सत्तेत असलेले देशहिताच्या योजनांना आंधळेपणाने विरोध करण्यास तयार आहेत. जनता त्यांचे ऐकत नाही आणि स्वीकारत नाही. फक्त नकार देते. अशा पक्षांना आता टिकणे कठीण झाले आहे.
तरुण पिढीला पुढे आणण्याचे आवाहन करत मोदींनी कार्यकर्त्यांना अधिकाधिक तरुणांशी संपर्क साधून त्यांना पक्षाशी जोडण्यास सांगितले. राष्ट्रीय सुरक्षेला आणि हिंदुत्वाला प्राधान्य देऊन हिंदूंमध्ये खोलवर जाऊन अल्पसंख्याकांशी संपर्क साधण्याचा प्रयत्न करून भाजपला ज्या प्रकारे यश मिळत आहे, त्यामुळे 2050 पर्यंतचा आत्मविश्वास वाढला आहे. तरूण नेत्यांची दुसरी फळी मोदी-शहापर्यंत भाजप थांबणार नाही, या विश्वासाची आशाही देते, भाजपने आपले ध्येय अनेक दशके पुढे केले आहे.