वॉशिंग्टन – जेव्हा वायू आणि धुळीच्या ढगांमध्ये तारेचा स्फोट होतो, तेव्हा तो खूप तेजस्वी होतो. सुपरनोव्हा म्हटल्या जाणाऱ्या या घटनेदरम्यान, खगोलशास्त्रज्ञांना एका ताऱ्याबद्दल माहिती मिळाली आहे, जो सुपरनोव्हाच्या स्फोटानंतरही जिवंत आहे. स्फोटानंतर ते आता पूर्वीपेक्षा अधिक उजळ झाले आहे.
अमेरिकन अंतराळ संस्था नासाच्या हबल स्पेस टेलिस्कोपने हा तारा शोधला आहे. हा पांढरा बटू तारा आहे. हा पांढरा तारा एका सुपरनोव्हा स्फोटात स्वतःचा नाश करणाऱ्या ताऱ्याचा अवशेष असल्याचे म्हटले जाते.
अॅस्ट्रोफिजिकल जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासाचे प्रमुख लेखक आणि कॅलिफोर्नियातील लास कंब्रेस ऑब्झर्व्हेटरी येथील ज्येष्ठ खगोलभौतिकशास्त्रज्ञ कर्टिस मॅककुली यांनी सांगितले की, पांढरा बटू तारा NGC 1309 नावाच्या सर्पिल आकाशगंगेत राहतो. ती आपल्या आकाशगंगेच्या सुमारे तीन चतुर्थांश आहे. हा तारा पृथ्वीपासून 108 दशलक्ष प्रकाशवर्षांच्या अंतरावर आहे. विशेष म्हणजे, स्फोटाचा आकार, रचना आणि ताकद यावर अवलंबून सुपरनोव्हाचे अनेक प्रकार आहेत.
पहिल्यांदा ओळखला जिवंत ‘झोम्बी’
हा तारा शास्त्रज्ञांना ‘टाइप लॅक्स’ सुपरनोव्हा चांगल्या प्रकारे समजून घेण्यास मदत करत आहे. अशा स्फोटात, तारे नष्ट होत नाहीत, परंतु ते अवशेष सोडतात. शास्त्रज्ञांनी या ताऱ्यांना झोम्बी स्टार म्हटले आहे. तो मेला आहे, पण पूर्णपणे नाही. शास्त्रज्ञांनी आतापर्यंत या प्रकारच्या सुमारे 50 सुपरनोव्हा शोधल्या आहेत, परंतु जिवंत पांढरा बटू ‘झोम्बी स्टार’ प्रथमच ओळखला गेला आहे.
इतर स्टार्सशी संबंधित आहे ‘झॉम्बी’
हा पांढरा बटू तारा (झोम्बी) कक्षेतील दुसऱ्या ताऱ्याशी संबंधित आहे. या जोडीला बायनरी प्रणाली म्हणतात. पण बायनरी पद्धतीमुळे या ताऱ्याचे वस्तुमान सूर्याच्या बरोबरीने पोहोचले. यामुळे त्याच्या गाभ्यामध्ये थर्मोन्यूक्लियर प्रतिक्रिया निर्माण झाल्या आणि सुपरनोव्हाचा स्फोट झाला. या स्फोटानंतर तारेचा मृत्यू झाला असावा. पण शास्त्रज्ञ गोंधळून गेले, कारण असे कधीच घडले नव्हते.