बाजारात पिण्यासाठी अनेक गरम पेये उपलब्ध आहेत, लोकांमध्ये चहाची वेगळीच क्रेझ पाहायला मिळते. दिवसभराचा थकवा नाहीसा करण्यासाठी एक कप गरम चहा पुरेसा आहे. पण एका रिसर्चमध्ये चहाबाबत मोठा खुलासा झाला आहे. चहामध्ये अनेक कीटकांचे डीएनए आढळले आहेत, मग तो डबाबंद चहा असो वा टी बॅग.
जर्मनीतील ट्रियर विद्यापीठातील शास्त्रज्ञ आणि त्यांच्या टीमने याचा शोध लावला आहे. ते लोक आणखी एक संशोधन करत होते, मात्र याच दरम्यान हे समोर आले आहे. चहाची पाने हे ऐतिहासिक ज्ञानकोश आहेत ज्यात अनेक प्राचीन माहिती दडलेली आहे. ट्रायर युनिव्हर्सिटीचे इकोलॉजिकल जेनेटिकिस्ट हेनरिक क्रेहेनविंकेल या वेबसाइटने याबद्दल सांगितले आहे. चहातील कीटक आणि कोळी यांच्या डीएनएचा अर्थ काय आहे हे जाणून घेण्याचा प्रयत्न करूया.
वेबसाइटच्या वतीने हेनरिक यांना विचारण्यात आले की, चहामध्ये कीटकांचा डीएनए मिळण्याचा अर्थ काय असू शकतो? हेनरिक म्हणतात की प्रत्येक प्रजातीच्या जीवांमध्ये पर्यावरणीय डीएनए असतो. हे जीव त्यांचे डीएनए पाण्यात आणि हवेत सोडतात. त्यांच्या तपासणीतून कोणत्या भागात कोणत्या प्रजाती राहतात हे उघड झाले आहे.
बायोलॉजी लेटर्स या जर्नलमध्ये हा वैज्ञानिक अहवाल प्रसिद्ध झाला आहे. Heinrich Krehenwinkel आणि त्यांची टीम वाळलेल्या वनस्पतींमधून EDN सोडणाऱ्या प्रजाती शोधत होत्या. या तपासासाठी टीमने जगातील अनेक प्रसिद्ध ब्रँडच्या चहाच्या पिशव्या खरेदी केल्या होत्या. प्रत्येक पिशवीत त्यांना शेकडो आर्थ्रोपॉड्सचे डीएनए सापडले.
हेनरिक क्रेहेनविंकेल म्हणतात की कीटकांमधील बदल समजून घेण्यासाठी आम्हाला वेळ मालिकेची आवश्यकता होती. कीटकांच्या टंचाईवर प्रथमच अभ्यास करण्यात आला, तेव्हा आमच्याकडे दीर्घकालीन डेटा नव्ह,ता ज्याबद्दल आम्ही तक्रार केली होती. ट्रियर युनिव्हर्सिटीमध्ये अनेक झाडे आणि वनस्पतींच्या पानांचे सॅम्पल बँक तयार करण्यात आले आहे. वेगवेगळ्या परिसंस्थेशी संबंधित असलेल्या 35 वर्षांपासून ते हे काम करत असल्याचे त्यांनी सांगितले.
अनेक शास्त्रज्ञांनी असा दावा केला आहे की जेव्हा पाने कापली जातात, तेव्हा त्यांचा डीएनए तिथेच राहतो आणि नंतर ते अतिनील किरणांनी नष्ट होतात किंवा पावसाच्या पाण्यात धुळीने मिसळतात. हेनरिकने हार्बेरिअम रेकॉर्ड्सचा तपासात सहभाग घेतला आहे. ते कोरड्या आणि गडद भागात ठेवले जातात. त्यांच्या आत कीटकांचा डीएनएही सापडला आहे.
एका चहाच्या पिशवीत आम्हाला शेकडो कीटकांचे ईडीएनए सापडल्याचे हेनरिक म्हणतात. ते म्हणाले की 100 किंवा 150 मिलीग्राम वाळलेल्या पानांमधून डीएनए सापडत आहे. पण ग्रीन टीच्या पिशवीत 400 प्रजातींच्या कीटकांचा डीएनए सापडला आहे, ज्यामुळे आपण आश्चर्यचकित झालो आहोत.