Bubonic Plague: प्लेगची महामारी जगात कशी पसरली, संशोधकांनी उलगडले 684 वर्षे जुने रहस्य


बिश्केक: कोरोना विषाणूच्या आधीही या जगात अनेक साथीच्या रोगांनी कहर केला आहे. ब्लॅक डेथ देखील आतापर्यंतच्या सर्वात धोकादायक महामारींपैकी एक आहे. ब्लॅक डेथ किंवा प्लेगच्या उत्पत्तीबद्दल एक गूढ आहे. पण आता संशोधकांचा असा विश्वास आहे की त्यांनी 684 वर्षे जुने रहस्य उलगडले आहे. संशोधकांनी प्राचीन मृतदेहांची डीएनए चाचणी करून हा शोध लावला आहे.

14व्या शतकात या प्लेगने जगभर हाहाकार माजवला होता. यामुळे लाखो मृत्यू झाले. साथीच्या रोगाची उत्पत्ती अनेक दशकांपासून संशोधकांमध्ये वादाचा विषय आहे, अनेक सिद्धांतांसह परंतु कोणतेही पुरावे नव्हते. आता, सध्याच्या किर्गिझस्तानमधील स्मशानभूमीतून सापडलेल्या डीएनएचे विश्लेषण करून, संशोधकांनी प्लेग सुरू झाल्याची तारीख 1338 ठेवली आहे. संशोधकांना येथे पुरलेल्या लोकांच्या दातांमध्ये प्लेग निर्माण करणाऱ्या जीवाणूंचा डीएनए सापडला आहे. संशोधकांनी सांगितले की, एका दशकापेक्षा कमी कालावधीनंतर, प्लेग जगभरात पसरला, ज्याचा डीएनए आणि किर्गिझस्तानमध्ये सापडलेला डीएनए जवळजवळ सारखाच आहे.

किर्गिस्तानमध्ये प्लेगचा उद्रेक झाल्याची चर्चा
जर्मनीतील लाइपझिग येथील मॅक्स प्लँक इन्स्टिट्यूट फॉर इव्होल्युशनरी एन्थ्रोपोलॉजीचे प्राध्यापक जोहान्स क्रॉस आणि इतर लेखकांनी त्यांचा शोध बुधवारी नेचर जर्नलमध्ये प्रकाशित केला. या शोधामुळे अनेक अटकळ दूर झाल्या आहेत. जगभरात प्लेग कसा पसरला हे समजण्यास मदत होईल. यासोबतच ब्लॅक डेथला कारणीभूत असलेल्या परिस्थितीची माहिती मिळेल. या संशोधनातून जुनाट आजार समजण्यास मदत होणार आहे.

अनेक इतिहासकारांनी असे म्हटले आहे की प्लेग पीडितांना किर्गिझस्तानच्या स्मशानभूमीत पुरण्यात आले होते. आता याचे पुरावे समोर आले आहेत. साऊथ कॅरोलिना विद्यापीठातील प्रोफेसर शेरॉन डेविट म्हणतात की, हा ठोस पुरावा आहे. आतापर्यंत या लोकांचा मृत्यू प्लेगने झाल्याचा संशय होता. नवीन संशोधनाचे निष्कर्ष आश्वासक आहेत आणि हे लोक प्लेगच्या आधीच्या टप्प्यात मरण पावले असण्याची शक्यता आहे.

400 वर्षे टिकली महामारी
शेरॉन डेविट यांच्या मते, ही महामारी 1346 मध्ये संपूर्ण युरोपमध्ये पसरली. प्लेगचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वीच त्याची भीती पसरली होती. लंडनमध्ये प्लेगचा प्रादुर्भाव होण्यापूर्वीच, दफनासाठी मोठी जागा सोडण्यात आली होती. ज्या शहरात प्लेग पसरला, तेथे 30-60 टक्के लोकांचा मृत्यू झाला. ते कसे पसरले याबद्दल अनेक सिद्धांत आहेत. असाही एक सिद्धांत आहे की तो माश्या चावल्याने पसरला होता. ही महामारी सुमारे 400 वर्षे टिकली. गुजरातमधील सुरतमध्येही ही प्लेग पसरली, ज्यामध्ये मोठ्या संख्येने लोक मरण पावले.