नवी दिल्ली : रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या (आरबीआय) चलनविषयक समितीच्या बैठकीचे निकाल बुधवारी जाहीर करण्यात आले. निकाल जाहीर करताना, गव्हर्नर शक्तिकांत दास म्हणाले की बैठकीत धोरणात्मक व्याज दर किंवा रेपो दर 50 बेस पॉइंट्स म्हणजेच 0.50 टक्के वाढवण्याचा निर्णय घेण्यात आला. म्हणजेच रेपो दर 4.40 वरून 4.90 पर्यंत वाढेल. यामुळे कर्जाचा ईएमआयचा बोजा वाढेल.
एका महिन्यात 0.90 टक्के वाढ
हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की मे महिन्याच्या सुरुवातीला, देशातील वाढत्या महागाईवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी, आरबीआयने पूर्व सूचना न देता एमपीसीची बैठक आयोजित केली होती आणि त्यात रेपो दरात 0.40 टक्क्यांनी वाढ करण्याची घोषणा केली होती. यानंतर, 2020 पासून 4 टक्क्यांच्या ऐतिहासिक नीचांकी पातळीवर राहिल्यानंतर, हे दर अचानक 4.40 टक्क्यांपर्यंत वाढले. या वाढीनंतर रिझर्व्ह बँकेच्या गव्हर्नरनेही जूनमध्ये होणाऱ्या बैठकीत रेपो दरांमध्ये आणखी वाढ करण्याचे संकेत दिले होते. अशाप्रकारे, एक महिना किंवा 35 दिवसांपेक्षा थोड्या जास्त कालावधीत, रेपो दर 0.90 टक्क्यांनी वाढला आहे.
दिला वाढत्या महागाईचा हवाला
एमपीसीच्या बैठकीत घेतलेल्या निकालांची घोषणा करताना दास म्हणाले की, देशात महागाई सातत्याने वाढत आहे आणि जागतिक घडामोडींमुळे पुरवठा साखळीवर वाईट परिणाम झाला आहे. या वाढत्या महागाईवर नियंत्रण ठेवण्यासाठी आरबीआयला कठोर पावले उचलावी लागणार आहेत. विशेष म्हणजे, एप्रिलमध्ये देशातील किरकोळ महागाईचा दर आठ वर्षांच्या उच्चांकावर पोहोचून 7.79 टक्क्यांवर पोहोचला आहे, तर घाऊक महागाई 15 टक्क्यांच्या पुढे गेली आहे. यासोबतच त्यांनी देशातील कच्च्या तेलाच्या वाढत्या किमती आणि टोमॅटोच्या किमती गगनाला भिडल्याचाही उल्लेख केला.
एमएसएफ 5.15 टक्क्यांपर्यंत वाढला
आरबीआय गव्हर्नर म्हणाले की, रशिया-युक्रेन युद्धाने महागाई वाढण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. मात्र असे असूनही देशाची अर्थव्यवस्था सुधारण्याच्या मार्गावर आहे. रेपो दरांमध्ये वाढ करण्याबरोबरच, RBI ने MSF 50 bps ने वाढवून 5.15 टक्के, स्थायी ठेव सुविधा (SDF) 4.65 टक्के केली आहे.
होम-ऑटोसह इतर कर्जे महाग
आरबीआयच्या या निर्णयानंतर कर्ज घेणाऱ्या ग्राहकांना मोठा झटका बसला आहे, कारण रेपो दरात वाढ झाल्यामुळे गृह, वाहन आणि वैयक्तिक कर्जासह सर्व प्रकारची कर्जे महाग होणार आहेत आणि ग्राहकांची ईएमआय वाढणार आहे. म्हणजेच आता EMI तुमच्या खिशापेक्षा जास्त पैसे खर्च करेल. राज्यपाल शक्तीकांत दास यांनी म्हटले आहे की, आतापर्यंत भौगोलिक-राजकीय परिस्थिती निर्माण झाली आहे, त्यातच असा निर्णय घेणे अत्यंत गरजेचे होते.
महागाई दर 6.7 टक्के राहिल असा अंदाज
रशिया-युक्रेनच्या प्रदीर्घ युद्धामुळे भू-राजकीय परिस्थितीचा हवाला देत आरबीआयने भारताचा महागाईचा अंदाज पूर्वीच्या 5.7 टक्क्यांवरून 6.7 टक्के केला आहे, असे आरबीआयचे गव्हर्नर शक्तिकांत दास यांनी म्हटले आहे.जागतिक स्तरावर वस्तूंच्या किमती दबावाखाली आहेत. महागाईचा अंदाज वाढवत आरबीआय गव्हर्नर म्हणाले की, पुढील तीन तिमाहीत महागाई दर 6 टक्क्यांच्या वर राहण्याची अपेक्षा आहे. आरबीआयच्या म्हणण्यानुसार एप्रिल-जून तिमाहीत महागाईचा दर 6.3 टक्क्यांऐवजी 7.5 टक्के राहील. जुलै-सप्टेंबर तिमाहीत तो 7.4 टक्के आणि ऑक्टोबर-डिसेंबर तिमाहीत 6.2 टक्के राहण्याचा अंदाज आहे. त्याच वेळी, चौथ्या तिमाहीसाठी म्हणजेच जानेवारी-मार्चसाठी महागाईचा अंदाज 5.1 टक्क्यांवरून 5.8 टक्क्यांपर्यंत वाढला आहे.
जीडीपी वाढीचा अंदाज कायम
RBI ने FY23 साठी GDP वाढीचा अंदाज 7.2 टक्के राखून ठेवला आहे, जोखीम समान रीतीने संतुलित आहे. तिमाहीत 6.2 टक्के, तिसर्‍या तिमाहीत 4.1 टक्के आणि चौथ्या तिमाहीत चार टक्के राहण्याचा अंदाज आहे. याशिवाय यावेळी मान्सून सामान्य राहील, असा आरबीआयचा अंदाज आहे.