नवी दिल्ली – एकीकडे काँग्रेसच्या उदयपूर नवसंकल्प चिंतन शिबिरात भारत जोडो यात्रा सुरू करण्याचा संकल्प पक्षाने केला आहे, तर दुसरीकडे काँग्रेसमधील काही नेते आपली राजकीय दुकानदारी वाचवण्यासाठी शकुनी-माहिलची भूमिका घेण्यापासून परावृत्त होत नाहीत.
एकीकडे उदयपूरमध्ये पक्ष चिंतन शिबिरातून एकजुटीचा संदेश देत असताना त्याचवेळी पंजाब प्रदेश काँग्रेसचे माजी अध्यक्ष सुनील जाखड यांनी काँग्रेसला सोडचिठ्ठी दिल्याने शिबिराच्या चमकीला ग्रहण लागले. गुजरातमध्ये हार्दिक पटेलने काँग्रेसला शुभेच्छा दिल्या आणि सुनील जाखड यांनी भाजपमध्ये प्रवेश केला.
दुसरीकडे एकमेकांचे पाय ओढण्याची प्रक्रिया अजूनही थांबलेली नाही. राहुल गांधींनी भाजपच्या हिंदुत्वाच्या राजकारणाचा मुकाबला करण्यासाठी ज्या हिंदुत्वाच्या राजकारणात उतरण्याची घोषणा केली होती, त्या हिंदुत्वाच्या राजकारणात काँग्रेसचा एकमेव चेहरा मानल्या जाणार्‍या आचार्य प्रमोद कृष्णम यांनाही या टांग्याचा फटका बसला आहे. त्याची अवस्था आपल्याच लोकांनी निर्माण केलेल्या चक्रव्यूहात अडकलेल्या योद्ध्यासारखी झाली आहे.
हार्दिक पटेलने गुजरात प्रदेश काँग्रेसच्या नेत्यांवर केलेले आरोप किंवा सुनील जाखड यांनी पंजाब प्रदेश काँग्रेसच्या नेत्यांना आणि एका ज्येष्ठ केंद्रीय नेत्याला गोत्यात उभे केले आहे, अशाच गोष्टीची पुनरावृत्ती त्या उत्तर प्रदेशात होत आहे, जिथे पूर्वी काँग्रेस होती. 32 वर्षे सातत्याने आकुंचन पावत आहे आणि या वर्षी झालेल्या विधानसभा निवडणुकीत केवळ दोन जागा आणि दोन टक्के मते कमी झाली आहेत. काँग्रेसच्या सरचिटणीस प्रियांका गांधी आणि त्यांच्या टीमने विधानसभा निवडणुकीत कठोर परिश्रम करून महागाई, बेरोजगारी, महिला सुरक्षा, शेतकरी अत्याचार, दलित अत्याचार यासह जनतेशी संबंधित अनेक मुद्दे जोरदारपणे मांडले तेव्हा हे घडले.
प्रियंका यांनी जातीय आणि जातीय ध्रुवीकरणाच्या राजकारणाचा मुकाबला करण्यासाठी लडकी हूं, लड सक्ती हूं या घोषणेने लैंगिक न्यायाचे राजकारण पुढे केले. मात्र असे असतानाही काँग्रेसला अपेक्षित यश मिळणे तर दूरच, आपले जुने स्थानही राखता आले नाही. त्यामुळे आता लोकसभा निवडणुकीच्या दृष्टीनेही देशातील सर्वात मोठे आणि महत्त्वाचे राज्य असलेल्या उत्तर प्रदेशमध्ये काँग्रेसच्याच नव्हे, तर ज्या चेहऱ्याला राज्याची कमान सोपवण्याचा विचार पक्ष नेतृत्व करत आहे. विचार आणि संघटनेच्या पायर्‍या पार करत राजकारणात आले, पण भाजपच्या हिंदुत्वाच्या अजेंड्यालाही कोण यशस्वीपणे तोंड देऊ शकेल आणि ज्याला मुस्लिमांमध्येही मान्यता आहे.
काँग्रेसच्या सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, या निकषावर पक्ष नेतृत्व ज्या नावांचा विचार करत आहे, त्यात रामपूर खासच्या आमदार आराधना मिश्रा, काँग्रेसचे ज्येष्ठ नेते प्रमोद तिवारी यांची कन्या, वाराणसीचे माजी खासदार राजेश मिश्रा आणि काँग्रेसच्या तिकीटावर दोन वेळा लोकसभा निवडून आलेले आहेत. कल्कि पीठाधीश्‍वर आचार्य प्रमोद कृष्णम यांची नावे ठळकपणे लढली आहेत. याशिवाय राज्य युनिटची कमान दलिताकडे सोपवून बसपापासून दूर गेलेल्या दलितांना पुन्हा काँग्रेसशी जोडण्याचा प्रयोग करण्याचाही एक मतप्रवाह आहे.
या संदर्भात अनुसूचित जाती आयोगाचे माजी अध्यक्ष पीएल पुनिया यांचेही नाव घेतले जात आहे. गेल्या तीस वर्षांत उत्तर प्रदेशात सर्व प्रकारचे प्रयोग करणाऱ्या काँग्रेसला झपाट्याने वेग आला असून, उत्तर प्रदेशात भाजपची हिंदुत्वाची धार कमकुवत झाल्यास त्याचा परिणाम राज्यात होईल, असे मत व्यक्त केले जात आहे. त्यामुळे एकदा आचार्य प्रमोद कृष्णम यांच्यावरही प्रयत्न करावेत. काँग्रेसचे सरचिटणीस आणि प्रियंका गांधी यांचे सल्लागार आचार्य प्रमोद कृष्णम यांनी उदयपूरच्या चिंतन शिविर येथील राजकीय घडामोडींच्या गटात भाषण देताना सांगितले की, संपूर्ण काँग्रेसला राहुलजींना अध्यक्ष बनवायचे आहे आणि मलाही तेच हवे आहे. पण जर काही कारणास्तव राहुलजींना व्हायचे नसेल तर प्रियंकाजींना पक्षाचे अध्यक्ष बनवावे. त्याचवेळी त्यांनी असा प्रश्नही विचारला की, एकतर प्रियंकाजींपेक्षा जास्त स्वीकारार्ह असा दुसरा चेहरा सांगा.प्रमोद कृष्णम बोलत होते तेव्हा सोनिया गांधी, राहुल गांधी आणि प्रियंका गांधी हे तिघेही तिथे उपस्थित होते.
आचार्य प्रमोद कृष्णम यांच्या या विधानाने प्रियंकामध्ये अधिक क्षमता असलेले अनेक काँग्रेसजन खूश असतानाच दुसरीकडे त्यांच्या विरोधी छावणीनेही आचार्य प्रमोद कृष्णम हे पक्षातील वरच्या कुटुंबात मतभेद निर्माण करण्याचा प्रयत्न करत असल्याचा प्रचार सुरू केला आहे. त्यांच्या विधानाचा फक्त तोच भाग प्रसिद्ध केला जात आहे ज्यात त्यांनी प्रियंका गांधी यांना अध्यक्ष करण्याची मागणी केली आहे. मात्र, अशीही चर्चा आहे की, प्रमोद कृष्णम यांच्या वक्तव्याने प्रियंका गांधीही खूपच अस्वस्थ आहेत.
दुसरीकडे, प्रमोद कृष्णम हे उत्तर प्रदेशातील वाराणसीतील काशी विश्वनाथ मंदिर आणि ज्ञानवापी मशीद आणि मथुरा येथील श्रीकृष्ण जन्मभूमी मंदिर आणि शाही इदगाहच्या वादात अडकले. वाराणसीच्या बाबतीत ते म्हणाले की, न्यायालयाचा निर्णय सर्वांनी मान्य केला पाहिजे. अशा प्रकारे त्यांनी ज्ञानवापी मशिदीचे सर्वेक्षण करण्याचा न्यायालयाचा आदेश योग्य ठरवला. तर काँग्रेस या विषयावर मौन बाळगून आहे. त्यांच्याकडून कोणतेही अधिकृत वक्तव्य आलेले नाही.
त्याचवेळी मथुरेच्या प्रकरणी प्रमोद कृष्णम म्हणाले की, भाजप सरकारने मथुरेतील ईदगाह, ताजमहाल आणि कुतुबमिनार हिंदूंच्या ताब्यात द्यावे. आचार्यांच्या या वक्तव्यामुळे काँग्रेसचे सर्व नेते चांगलेच अस्वस्थ झाले आहेत. मात्र, काँग्रेसने याबाबत अधिकृत प्रतिक्रिया दिलेली नाही. मात्र त्यांच्या विरोधकांनी हा मुद्दा त्यांच्या विरोधात बनवला आणि प्रमोद कृष्णम हे भाजपच्या हातात खेळत असल्याचे सांगू लागले. तर प्रमोद कृष्णम यांच्या निकटवर्तीयांचे म्हणणे आहे की, अशा मागण्या करून ते भाजपच्या केंद्र आणि राज्य सरकारला आव्हान देऊन भाजपच्या हिंदुत्वाची धार कमकुवत करत आहेत.
आचार्य जे काही करत आहेत त्यासाठी त्यांनी नेतृत्वाला विश्वासात घेतल्याचेही त्यांच्या एका जवळच्या मित्राचे म्हणणे आहे. त्यामुळेच काँग्रेसकडून आतापर्यंत त्यांच्या विधानांचे खंडन करण्यात आलेले नाही आणि आचार्य प्रमोद कृष्णम हे केवळ काशी, मथुरा, ताजमहाल, कुतुबमिनार या विषयांवरच बोलत नाहीत तर त्यांनी दीपेंद्र हुड्डा यांच्यासोबत हनुमान गढीला भेट देण्यासाठी अयोध्येला भेट दिली. श्री रामजन्मभूमी स्थळी रामललाचे दर्शन घेऊन आशीर्वाद घेतले.
अयोध्या वादाच्या वेळी मंदिर आंदोलकांवर सातत्याने हल्ले करणाऱ्या काँग्रेसजनांना त्यांच्या या कृतीमुळे कोंडीत पकडले जात आहे.परंतु प्रमोद कृष्णम यांना या प्रकरणी विचारले असता ते म्हणाले की, ते सीतापूर तुरुंगात मुस्लिम राजकारणातील दिग्गज सपा नेते मोहम्मद आझम खान यांचीही भेट घेणार आहेत. गेले आहेत. त्यांच्यासाठी हिंदू-मुस्लिम नसून मुद्दा महत्त्वाचा आहे. आता काँग्रेसमध्ये आचार्य प्रमोद जे हिंदुत्वाच्या राजकारणाचा चेहरा बनले आहेत, राहुल गांधींनी जयपूरच्या सभेत भाजपच्या हिंदुत्वाच्या राजकारणाच्या विरोधात घोषणा केली. मात्र काँग्रेसच्या उर्वरित नेत्यांनी त्याचा पाठपुरावा केला नाही. आचार्य प्रमोद कृष्णम म्हणतात की हिंदू आणि हिंदुत्ववादी यांच्यात फरक करताना त्यांचे नेते राहुल गांधी जे म्हणाले तेच ते करत आहेत.