नवी दिल्ली : एप्रिल महिन्यातच देशातील अनेक भागात विक्रमी उष्मा जाणवत आहे. दिल्ली, यूपी, हरियाणा, मध्य प्रदेश, पंजाब, बिहारसह अनेक राज्यांमध्ये पारा आधीच 46 आणि 47 अंशांच्या पुढे गेला आहे. हवामान खात्याने दिलेल्या माहितीनुसार, एप्रिल महिन्यात उष्णतेने 122 वर्षांचा विक्रम मोडला आहे. यावेळी देशातील उत्तर पश्चिम आणि मध्य भारत भागात एप्रिल महिना 122 वर्षांतील सर्वात उष्ण ठरला. जेथे सरासरी कमाल तापमान अनुक्रमे 35.9 आणि 37.78 अंश सेल्सिअसवर पोहोचले. एप्रिलनंतर मे महिन्यातही उष्णतेपासून दिलासा मिळण्याची आशा नाही आणि मे महिन्यातही तापमान सामान्यपेक्षा जास्त राहील.
हवामान विभागाचे महासंचालक मृत्युंजय महापात्रा यांनी सांगितले की, देशाचे उत्तर-पश्चिम आणि पश्चिम-मध्य भाग- गुजरात, राजस्थान, पंजाब आणि हरियाणा येथे मे महिन्यातही तापमान सामान्यपेक्षा जास्त असेल. महापात्रा म्हणाले की मे महिन्यात दक्षिण द्वीपकल्पीय भारतातील काही भाग वगळता देशातील बहुतांश भागात रात्री उष्ण असेल. ते म्हणाले की, एप्रिलमध्ये संपूर्ण भारतातील सरासरी तापमान 35.05 अंशांवर होते, जे 122 वर्षांतील चौथ्या क्रमांकाचे उच्चांक होते.
सरासरीपेक्षा जास्त पावसाची शक्यता
मे 2022 मध्ये देशभरात सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. तथापि, वायव्य आणि ईशान्य भारत तसेच आग्नेय द्वीपकल्पातील काही भागांमध्ये मे महिन्यात सरासरीपेक्षा कमी पाऊस पडण्याची शक्यता आहे. ते म्हणाले की, मार्च आणि एप्रिल हे महिने जास्त उष्ण होते, त्यामागचे एक कारण म्हणजे कमी पाऊस. महापात्रा म्हणाले की, मार्चमध्ये वायव्य भारतात सुमारे 89 टक्के पावसाची तूट नोंदवली गेली, तर एप्रिलमध्ये ती सुमारे 83 टक्के होती. हे प्रामुख्याने कमकुवत आणि कोरड्या वेस्टर्न डिस्टर्बन्समुळे आहे.
दिल्लीत गेल्या 72 वर्षात दुसऱ्यांदा एप्रिल महिना एवढा गरम
गेल्या 72 वर्षांतील ही दुसरी वेळ आहे की दिल्लीत एप्रिल महिना एवढा उष्ण झाला आहे, ज्या दरम्यान मासिक सरासरी कमाल तापमान 40.2 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले. भारतीय हवामानशास्त्र विभागानुसार, 2010 मध्ये दिल्लीमध्ये सरासरी मासिक कमाल तापमान 40.4 अंश सेल्सिअस नोंदवले गेले. अधूनमधून हलका पाऊस आणि गडगडाट नसल्यामुळे राष्ट्रीय राजधानीत या महिन्यात उष्णतेच्या लाटेचे लांबलचक आगमन झाले. साधारणपणे, सक्रिय वेस्टर्न डिस्टर्बन्समुळे या मोसमात दिल्लीत पाऊस पडतो. 21 एप्रिल वगळता, दिल्लीत इतर सर्व दिवस सामान्य कमाल तापमानाची नोंद झाली. 28 एप्रिल आणि 29 एप्रिल रोजी शहरात 43.5 अंश सेल्सिअस कमाल तापमानाची नोंद झाली होती.
कडक उन्हात विजेची विक्रमी मागणी
कडक उन्हासोबतच विजेची मागणीही विक्रमी पातळीवर आहे. त्याचबरोबर अनेक राज्यांमध्ये वीजपुरवठा खंडित झाल्याने लोकही नाराज आहेत. त्यावरून राजकारणही सुरू झाले आहे. विरोधी पक्ष सरकारवर निशाणा साधत आहेत. देशभरातील विजेची मागणी किंवा एका दिवसातील सर्वाधिक पुरवठ्याने शुक्रवारी 2,07,111 मेगावॅटची विक्रमी पातळी गाठली. देशातील बहुतांश राज्यांमध्ये वाढत्या तापमानामुळे विजेच्या मागणीत मोठी वाढ झाली आहे. मंत्रालयाकडून सांगण्यात आले आहे की विजेची मागणी 2,07,111 MW वर पोहोचली आहे, जी आतापर्यंतची सर्वोच्च पातळी आहे. त्याचवेळी राजधानी दिल्लीतील विजेच्या मागणीने गेल्या वर्षीचा 2,00,530 मेगावॅटचा विक्रम मोडला आहे. हा विक्रम 7 जुलै 2021 रोजी नोंदवला गेला. राजधानीतील विजेच्या मागणीत 1 एप्रिलपासून 38 टक्क्यांनी वाढ झाली आहे.