नवी दिल्ली – देशात पुन्हा एकदा कोरोना झपाट्याने वाढत आहे. राजधानी दिल्लीसह देशातील अनेक राज्यांमध्ये वाढत्या संसर्गाच्या प्रकरणांनी पुन्हा एकदा लोकांची चिंता वाढवली आहे. महामारीच्या वाढत्या प्रकरणांवरील डेटाचे विश्लेषण केले असता, ते असे दर्शविते की 16 ते 19 एप्रिल दरम्यान, 233 जिल्ह्यांमध्ये (एकूण 727 जिल्ह्यांपैकी) संसर्गाचे प्रमाण लक्षणीय वाढले आहे. दिल्लीत 11 ते 18 एप्रिल दरम्यान दररोज नोंदवलेल्या कोविड प्रकरणांच्या संख्येत जवळपास तीन पटीने वाढ होत आहे. सोमवारी, दिल्लीतील संसर्गाचा दर 7.7 टक्क्यांवर गेला, जो मंगळवारी 4.4 टक्क्यांवर आला. देशातील एकूण कोरोना संसर्ग प्रकरणांमध्ये दिल्लीचा वाटा २० टक्क्यांपर्यंत होता.
उपलब्ध आकडेवारीच्या विश्लेषणातून असे दिसून आले आहे की देशातील ज्या राज्यांमध्ये स्थिती कायम होती किंवा संसर्ग कमी झाला होता, त्या तुलनेत 10 राज्यांतील बहुतांश जिल्ह्यांमध्ये संसर्गाचे प्रमाण वाढलेले दिसत आहे. उत्तर प्रदेशातील 75 जिल्ह्यांपैकी 75 पैकी 36 जिल्ह्यांमध्ये संसर्ग वाढताना दिसत आहे. केरळमधील चार जिल्ह्यांमध्ये संसर्गाचे प्रमाण कमी झाले होते, तर आता 10 जिल्ह्यांमध्ये संसर्गाचे प्रमाण वाढत आहे. 16 ते 19 एप्रिल दरम्यान, पाच टक्क्यांहून अधिक संसर्ग असलेल्या जिल्ह्यांची संख्या 34 वरून 36 पर्यंत वाढली आहे. दुसरीकडे, 16 ते 19 एप्रिल दरम्यान, दिल्लीतील फक्त एका जिल्ह्यात पाच टक्क्यांपेक्षा जास्त संसर्ग दर नोंदवला गेला. राष्ट्रीय राजधानीतील चार जिल्ह्यांमध्ये संसर्गाचे प्रमाण पाच टक्क्यांपेक्षा जास्त आहे.
केंद्रीय आरोग्य सचिवांनी राज्यांना पत्र लिहिले
महाराष्ट्राची राजधानी असलेल्या मुंबईतही अलीकडच्या काळात संसर्गाच्या घटनांमध्ये वाढ झाली आहे. मुंबईत सुमारे दीड महिन्यानंतर संसर्गाच्या नव्या रुग्णांनी 80 चा टप्पा ओलांडला आहे. त्याच वेळी, XE प्रकाराचा संसर्ग गुजरातमधील आणखी एका व्यक्तीमध्ये आढळून आला, जो मुंबईला गेला होता. तथापि, त्याच्या संपर्कात आलेल्या कोणत्याही व्यक्तीमध्ये XE फॉर्मचा संसर्ग आढळून आला नाही. कोरोना व्हायरसचा Xe प्रकार हा SARS-CoV-2 विषाणूच्या Omicron प्रकारापेक्षा अधिक संसर्गजन्य आहे.
केंद्र सरकारही देशातील वाढत्या संसर्गावर लक्ष ठेवून आहे. 19 एप्रिल रोजी केंद्रीय आरोग्य सचिवांनी महाराष्ट्र, मिझोरम, दिल्ली, हरियाणा आणि उत्तर प्रदेश यांना पत्र लिहून या राज्यांमधील संसर्गाचे प्रमाण वाढले आहे. आरोग्य मंत्रालयाने या राज्यांना संसर्गाच्या प्रसारावर लक्ष ठेवण्याची आणि गरज पडल्यास त्वरित कारवाई करण्याची विनंती केली. मात्र, सध्या आयसीयू बेडची मागणी नसल्याचे आरोग्य तज्ज्ञांचे म्हणणे आहे. बहुतांश रुग्ण घरीच बरे होत आहेत. संसर्गाची प्रकरणे वाढली तरी परिस्थिती अनियंत्रित होईल अशी अपेक्षा आपण करू शकत नाही.
तीन महिन्यांत प्रथमच ‘R मूल्य’ 1 च्या वर
चेन्नईच्या इन्स्टिट्यूट ऑफ मॅथेमॅटिकल सायन्सेस (IMS) मधील एका संशोधकाचा अंदाज आहे की भारतात COVID-19 साठी प्रभावी पुनरुत्पादन संख्या (R) जानेवारीपासून प्रथमच एकापेक्षा जास्त झाली आहे. हा आकडा सांगतो की संसर्ग किती वेगाने पसरत आहे. गेल्या काही आठवड्यांपासून सातत्याने वाढत असलेले R-मूल्य 12-18 एप्रिल दरम्यानच्या आठवड्यासाठी 1.07 होते, तर 5-11 एप्रिलच्या आठवड्यासाठी ते 0.93 होते. गेल्या वेळी R मूल्य एक (1.28) च्या वर 16-22 जानेवारी दरम्यानच्या आठवड्यात होते. महामारीच्या सुरुवातीपासून भारतासाठी आर-व्हॅल्यूचे निरीक्षण करणारे गणितज्ञ म्हणाले की आर-व्हॅल्यूमध्ये ही वाढ केवळ दिल्लीमुळेच नाही, तर हरियाणा आणि उत्तर प्रदेशमुळेही झाली आहे. एकापेक्षा जास्त आर मूल्य उपचार घेत असलेल्या रुग्णांच्या संख्येत वाढ दर्शवते. साथीच्या रोगावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी, R चे मूल्य एकापेक्षा कमी असावे.