वॉशिंग्टन – घरात दोन मीटरचे म्हणजेच साडेसहा फुटांचे सोशल डिस्टेंसिंग व्हायरस वाहून नेणाऱ्या एरोसॉल्सचा प्रादुर्भाव रोखण्यासाठी पुरेसे असू शकत नसल्याचे एका अभ्यासातून समोर आले आहे. सस्टेनेबल सिटीज अँड सोसायटी जर्नल मध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, श्वासोच्छ्वासातून बाहेर पडणाऱ्या एरोसोलच्या मानवी संपर्कात येण्यापासून रोखण्यासाठी केवळ शारीरिक अंतर पुरेसे नसल्यामुळे मास्किंग आणि हवा खेळती राहील, अशी व्यवस्था असणे आवश्यक आहे.
संशोधकांनी हे संशोधन करताना एका जागेवर किती प्रमाणात हवा खेळती राहते याचा दर, विविध वायुवीजन धोरणांशी संबंधित इनडोअर एअरफ्लो पॅटर्न आणि बोलताना तसेच श्वासोच्छवासादरम्यान किती प्रमाणात ऐरोसोल बाहेर पडतात त्याचे प्रमाण, या तीन घटकांची तपासणी केली. त्यांनी यावेळी ट्रेसर गॅसच्या वाहतुकीची देखील तुलना केली. विशेषत: एअर-टाइट सिस्टीममध्ये गळती तपासण्यासाठी आणि मानवी श्वसन एरोसॉल्सचे आकारमान एक ते १० मायक्रोमीटरपर्यंत असतात. या श्रेणीतील एरोसोल एस-सीओव्ही -२ वाहून नेऊ शकतात. हा व्हायरस कोरोना होण्यास कारणीभूत आहे.
याबाबत माहिती देताना अमेरिकेतील पेनसिल्व्हेनिया स्टेट युनिव्हर्सिटीचे लेखक आणि डॉक्टरेटचे अभ्यास करणारे जेन पे म्हणाले, की संक्रमित लोकांकडून इमारतींमध्ये सोडलेल्या व्हायरसयुक्त कणांच्या हवेतील प्रसाराचा शोध आम्ही घेणार आहोत. तसेच आम्ही व्हायरसच्या इनडोअर एक्सपोजरसाठी नियंत्रण धोरण म्हणून व्हेंटिलेशन आणि शारीरिक अंतर बांधण्याच्या परिणामांची तपासणी केल्याचे पे म्हणाले.
अभ्यासात असे दिसून आले आहे की जर मास्कविना संक्रमित व्यक्ती बोलत असेल, तर त्याच्या बोलण्यातील विषाणूंनी भरलेले कण २ मीटरच्या क्षेत्रात अवघ्या एका मिनिटात प्रसारित होऊ शकतात. पेन स्टेटचे लेखक आणि सहयोगी प्राध्यापक डोंग्युन रिम म्हणाले, हवा ज्या ठिकाणी पुरेशी खेळती राहत नाही, त्याठिकाणी हे प्रमाण जास्त आढळते.
संशोधकांना असे आढळले की हवा खेळती नसेल अशा खोल्यांमध्ये एरोसोल जास्त वेगाने प्रसारित होतात. ताजी हवा जिथे सतत मजल्यावरून वाहते आणि जुन्या हवेला कमाल मर्यादेजवळ एक्झॉस्ट व्हेंटकडे ढकलते. बहुतेक घरांमध्ये हेच व्हेंटिलेशन सिस्टम आढळते. त्यामुळे एरोसोलचे मानवी श्वासोच्छवासाच्या झोनमध्ये प्रसारित होण्याचे प्रमाण सात पटीने जास्त आहे, असेही ते म्हणाले.
मिक्स-मोड प्रणाली अनेक व्यावसायिक इमारती वापरतात. जे बाहेरील हवेचा अंतर्भागातील हवा सौम्य करण्यासाठी अंतर्भूत करतात आणि परिणामी हवेचे एकत्रिकरण चांगले होते, असे संशोधकांचे म्हणणे आहे. हे आश्चर्यकारक आहे. पण, कार्यालयीन वातावरणापेक्षा घरातील वातावरणासाठी हवेतून संसर्ग होण्याची शक्यता जास्त असू शकते, असेही रिम म्हणाले. दरम्यान, घरात यांत्रिक पंखे चालवणे आणि एअर क्लीनर संक्रमणाची शक्यता कमी करण्यास मदत करू शकतात, असेही रिम म्हणाले.