नवी दिल्ली – कोरोना कालावधीत रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्याच्या दृष्टीने निरनिराळ्या औषध आणि मसाल्यांनी बनविलेला काढा पिणाऱ्या मध्य प्रदेशातील इंदूरमध्ये नागरिकांना आता नव्या प्रकारच्या समस्येचा सामना करावा लागत आहे. अतिप्रमाणात काढा घेतल्यामुळे बहुतांश लोकांना पोट, तोंड, अल्लिमेंटरी कालवा आणि पोटात अल्सर, हायपर अ‍ॅसिडिटी आणि त्वचेच्या आजारांचा सामना करावा लागत आहे. डॉक्टरांपर्यंत पोहोचणार्‍या 10 पैकी सहा जण या समस्यांनी त्रस्त असल्याचे सांगितले जाते.
कोरोनाच्या पार्श्वभूमीवर मार्च महिन्यात देशव्यापी लॉकडाऊन लागू करण्यात आला तेव्हा इंदूरमध्ये कोरोना प्रादुर्भावाची प्रकरणे समोर येऊ लागली. लोक रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी औषधांसह काढा घेऊ लागले. लोकांनी गिलॉय, अश्वगंधा या औषधींबरोबरच घरी विविध औषधी मसालांसह काढा पिण्यास सुरुवात केली. आयुर्वेदाच्या आहारातील पथ्येची काळजी बर्‍याच लोकांनी घेतली नाही किंवा काढा हा मात्रेत देखील घेतला नाही.
असे म्हणतात की लोकांनी दहा दिवस मर्यादित प्रमाणात घेण्याऐवजी सकाळी आणि संध्याकाळपर्यंत काढा पिण्यास सुरुवात केली. आता त्याचे दुष्परिणाम समोर येत आहेत. पोट, एल्लिमेंटरी कालवा, तोंडात जळजळ आणि पोटात फोड यासारख्या समस्या लोकांना होऊ लागल्या आहेत. इंडियन डायटॅटिक असोसिएशनच्या राष्ट्रीय कार्यकारी सदस्य डॉ. प्रीती शुक्ला यांच्या म्हणण्यानुसार, दहापैकी सहा जण पोट, तोंडात व्रण, अल्सर, आंबटपणा, पोट आणि छातीत जळजळने ग्रस्त आहेत.
डॉ. प्रीती सिंह यांच्या मते, दिवसातून एक कप काढा किंवा चहा तीनपेक्षा जास्त वेळा घेऊ नये. समान अंतराने ते घेतले पाहिजे. मसाल्यांचे किंवा औषधाचे प्रमाण एका कपमध्ये दोन चिमटीपेक्षा जास्त नसावे. एक कप 13 वर्षाच्या वयापर्यंत, 13 ते 23 वर्षे वयोगटातील दोन कप आणि 23 वर्षांपेक्षा जास्त वयोगटातील तीन कप काढा किंवा चहा योग्य आहे.
तज्ज्ञांच्या मते, बद्धकोष्ठता आणि पाइल्स गिलॉय जास्त प्रमाणात सेवन केल्याने होतो, तर त्रिकुट काढ्याच्या अतिसेवनाने नाकातून रक्त येणे, अन्ननलिका व पोटात अल्सर होणे आणि लवंगा, दालचिनी, वेलची, आंबटपणा आणि त्वचेवर पुरळ जास्त प्रमाणात रक्तस्त्राव होतो. यासारख्या समस्या असू शकतात.
इंदूर येथील महाराजा यशवंतराय रूग्णालयाचे पोट तज्ञ डॉ. अतुल शेंडे म्हणाले की, सुमारे 30 ते 60 वर्षे वयाच्या 60 टक्के रुग्णांना काढा आणि चहाच्या अत्याधिक आणि अनियमित सेवनांमुळे पोटात जळजळ, तोंडात अल्सर, पोटात अल्सरची तक्रार आहे. कोविड कालावधीत, आम्लपित्त, पोटात फोड असलेल्या रुग्णांची संख्या 15-20 टक्क्यांनी वाढली आहे. हिवाळ्यात चहाचे जास्त सेवन केल्यास ही संख्या 20 टक्क्यांनी वाढू शकते.