एका माशामुळे मालामाल झाला मच्छिमार, हा आहे सर्वात मोठा आणि मौल्यवान मासा


रिओ – रंगीबेरंगी आणि वेगवेगळ्या आकाराच्या माशांचे आयुष्य नेहमी लोकांना कुतूहल देतात. आता एका मच्छिमारला गोड्या पाण्यातील सर्वात मोठा आणि मौल्यवान मासा मिळाला आहे. या एका माशाने त्याला श्रीमंत केले आहे. विशेष गोष्ट अशी आहे की ही मासा अनन्य आहे, त्याची चव तितकीच चांगली आहे. यामुळे तो बहुमूल्य मानला जातो. काही काळापूर्वी, हे मासे नामशेष होण्याच्या मार्गावर होते. चला तर जाणून घेऊया या अनोख्या माश्याबद्दल…

ताज्या पाण्यात आढळणारा सर्वात मोठा आणि सर्वात मौल्यवान मासा म्हणजे पिरारूकू. वृत्तसंस्था एएफपीच्या म्हणण्यानुसार, ब्राझीलमधील जगातील सर्वात मोठे पर्जन्य वन अॅमेझॉन स्टेटमध्ये असलेल्या अमना टिकाव विकास प्रकल्पात (Amana Sustainable Development Reserve) हा मासा सापडला आहे. पिरारुकूचे पांढरे मांस खूप मऊ आणि चवदार आहे. यामुळे, ही जगातील सर्वात मौल्यवान मासे आहे. त्याची लांबी तीन मीटर असू शकते आणि 200 किलो पर्यंत त्याचे वजन असू शकते. हे मासे प्रामुख्याने अॅमेझॉनमध्ये आढळतात.

हा प्रचंड मासा काही काळापूर्वीच नामशेष होण्याच्या मार्गावर होता. काही स्थानिक समुदाय आणि मच्छीमारांच्या प्रयत्नांमुळे त्यांचे अस्तित्व वाचवण्यात यश आले आहे आणि ते आता अॅमेझॉन क्षेत्रातील ताज्या पाण्याच्या नद्यांमध्ये आढळतात. या माशांचे अस्तित्व वाचवण्याचे श्रेय रिओ दि जेनेरियोच्या काही खास आणि पारंपारिक रेस्टॉरंट्समध्ये काम करणाऱ्या खास शेफनाही जाते, ज्यांनी जगाला त्याच्या रूचकर चवीची ओळख करून दिली. विशेष गोष्ट अशी आहे की प्रजनन हंगाम नसताना शेफ केवळ जुलै ते नोव्हेंबर महिन्यातच हे मासे शिजवतात. या माशाचे अस्तित्व टिकवण्यासाठी प्रजनन काळात शिजले जात नाहीत. मच्छीमार देखील माशांच्या प्रजननाच्या काळात पकडले गेल्यास तेव्हा ते त्यांना पुन्हा सुरक्षितपणे नदीत सोडतात.

शहरातील हिप ब्रॅसरी रोसरियों रेस्टॉरंटचे हेड शेफ फ्रेडरिक मोननियर म्हणतात, या लोकांच्या प्रयत्नांशिवाय काहीही टाळता आले नसते. अॅमेझॉन क्षेत्र आणि या माशासह इतर प्राणी वाचविण्यासाठी केलेला प्रयत्न अमूल्य आहे. दुसरे शेफ मार्सेल्लो बारसेलोस पाम तेल आणि कोथिंबिरीने बनवलेल्या त्याच्या खास डिशमध्ये (मॉवेका) हा मासा वापरत असे. ही डिश प्रामुख्याने ब्राझील, बहियाच्या ईशान्य राज्यातील आहे, परंतु आता ती संपूर्ण ब्राझीलची सर्वात लोकप्रिय डिश बनली आहे.

रिओ दि जेनेरियो मधील पारंपारिक रेस्टॉरंट्स या माशाला अॅमेझॉन नदीच्या तोंडावर सापडणारे विशेष प्रकारचे पीठ आणि शेंगदाण्यासह वाढले जाते. पांढर्‍या मांसासहित हा मासा पिवळे पीठ आणि हिरव्या मसाल्यांसोबत शिजवल्यावर आणि प्लेटमध्ये वाढला जातो तेव्हा त्याचा देखावा आणि सुगंध सर्वांना आकर्षित करते. ही डिश बघण्यासाठी जेवढी चांगली आहे तेवढीची तिची चव देखील चांगली आहे. तेथील लोकांना ही डिश खूप आवडते. म्हणून ती मौल्यवान मानली जाते. काही काळापूर्वीपर्यंत हे मासे बहुतेक रेस्टॉरंटाच्या मेनूमधून गायब झाले होते.

रिओच्या मोठ्या शेफसह पिरारुकूच्या प्रोफाइलने त्याच्या संरक्षणास नक्कीच मदत केली आहे. अलीकडे रिओ दि जेनेरियोमधील नऊ नामांकित शेफ उत्तर ब्राझीलला गेले. या माशाची संख्या वाढविण्यासाठी प्यूमरी ट्राइबने काय आणि कसे प्रयत्न केले ते पाहणे हा त्याचा मुख्य हेतू होता. त्यांच्या मदतीने शेफना या अनोख्या आणि किंमतीच्या माशाचा कोणता भाग सर्वात चांगला आहे आणि तो कसा शिजवावा हे जाणून घेण्याची संधी मिळाली. त्यानंतर शेफने आपल्या मेनूमध्ये हा मासा जोडला. हे शेफ म्हणतात की हा जगातील सर्वात स्वादिष्ट मासा आहे. शेफच्या मते, इतर सर्व माशांपेक्षा याची चव खूप चांगली आहे.

पिरारुकू माशांच्या प्रजनन, संवर्धन आणि शिकारवर देखरेख ठेवणारी एएसपीआरओसी ही संस्था आहे. या मौल्यवान प्राण्यांच्या संवर्धनात शेफने कसे योगदान दिले याविषयी या संस्थेचे अधिकारी एरपॉल्डो डायस खूष आहेत. ते म्हणतात, ‘या शेफ्सनी या मोहिमेमध्ये सामील होण्याचा आणि प्रजनन दरम्यान त्यांचे डिश न बनवण्याचा निर्णय त्यांच्या संरक्षणाचा एक महत्त्वाचा दुवा आहे. मी त्यांच्या समजूतदारपणा आणि वचनबद्धतेने मनापासून प्रभावित झालो आहे. अॅमेझॉनसाठी हे मासे किती महत्त्वाचे आहेत हे या शेफना माहित आहे.

अॅमेझॉन प्रदेशात पिरारुकू मत्स्य संवर्धनाचा प्रकल्प 20 वर्षांपूर्वी सुरू झाला. वर्ष 1999 मध्ये या माशांची संख्या सुमारे 2500 वर पोहोचली. त्यानंतर सुरू करण्यात आलेल्या संवर्धन मोहिमेमुळे मागील वर्षापर्यंत या माशांची संख्या 1,90 ,000 वर पोहोचली आहे. रिओ दि जेनेरियो मधील शेफना या माशाचे महत्त्व आणि त्याची चव समजते, म्हणूनच मासेमारी करणाऱ्यांनाही या माशांची चांगली किंमत दिली जाते. या माशासाठी मच्छिमारांना 48 ब्राझिलियन रिअल (सुमारे 825 रुपये भारतीय चलनात) मिळते. त्यानंतर या माशाची बनलेली डिश ब्राझिलियन रियालमध्ये (भारतीय चलनात सुमारे 1200 रुपये) विकली जाते.

Leave a Comment