झोप

शांत व पुरेशी झोप न मिळाल्याने अनेकदा चिडचिड होत असते. आज कामाचा तणाव, अभ्यास अशा अनेक गोष्टींमुळे शांत झोप मिळत नाही. जगभरात 13 मार्चला वर्ल्ड स्लीप डे साजरा करण्यात आला. या वर्षीचे स्लीप डे चे स्लोगन ‘बेटर स्लीप, बेटर लाइफ, बेटर प्लेनेट’ (better sleep, better life, better planet)  असे होते. जर तुम्हाला देखील शांत झोप […]

रात्रभर तुम्ही सतत कूस बदलत राहत असाल, झोप लागत नसेल, किंवा लागलीच तर वारंवार झोपमोड होत असेल, तर अश्या वेळी झोप अपुरी राहल्याने दुसरा दिवस आळसात जातो. कोणत्याही कामाचे उत्साह वाटत नाही. रात्रभराची व्यवस्थित, गाढ झोप, शारीरिक आणि मानसिक थकवा घालविण्यासाठी अतिशय आवश्यक आहे. जर ही विश्रांती शरीराला मिळाली, तर शरीरामध्ये काम करण्याचा उत्साह राहतो, […]

दिवसभराची कामाची दगदग, धावपळ ओसरल्यानंतर माणसाला एका गोष्टीची आवर्जून गरज असते. ती गोष्ट म्हणजे रात्रीची शांत झोप. जर शारीरिक कष्ट जास्त झाले, किंवा मनासिक तणाव असले, तर झोप येण्यास त्रास होतो. पण काही व्यक्तींच्या बाबतीत सर्व काही आलबेल असून देखील त्यांना रात्री शांत झोप लागत नाही, किंवा वारंवार झोपमोड होत असते. अश्या वेळेला ही तक्रार […]

रात्री अतिशय गाढ झोप लागलेली असताना मधूनच अचानक जाग येते. जाग नेमकी कोणत्या कारणाने आली हे काही केल्या समजत नाही, पण एकदा जाग आली की परत झोपही लागत नाही. हा अनुभव आपल्यापैकी प्रत्येकाने कधी ना कधी घेतलेला आहे. दिवसभराच्या धावपळीनंतर शरीराला विश्रांती आवश्यक असते. त्याकरिता रात्रीची झोप चांगली होणे अतिशय गरजेचे असते. जर रात्री झोप […]

माणसाच्या आरोग्यासाठी काम करणे जेवढे आवश्यक आहे तेवढेच चांगली, गाढ, शांत झोप आवश्यक तेवढा वेळ घेणे हेही आवश्यक आहे. झोप कमी मिळाली तर आपल्या आतड्यांवर काही विपरीत परिणाम होतात आणि मेंदूवरही घातक परिणाम होतात. कमी झोप मिळणारा माणूस हा नेहमी चिडचिड करीत असतो कारण त्याच्या मानसिकतेवरही कमी झोपेचा परिणाम झालेला असतो. आजकाल जगभरातच पुरुषांच्या प्रजननक्षमतेत […]

तरुण पिढीचे काही दोष सध्या जाणवायला लागले आहेत. मोबाईलचा अतीवापर आणि त्याचा दृष्टीवर झालेला परिणाम ही समस्या तर या पिढंीला जाणवतच आहे पण स्पर्धेच्या युगाचा अतिरेक आणि करीयर करण्याच्या भ्रामक कल्पना यांचाही दबाव या पिढीवर आहे. म्हणूनच या पिढीला आता निद्रानाशाचाही त्रास होऊ लागला आहे. एक इंग्रजी दैनिकाने काही मानसोपचार तज्झांच्या मदतीने देशातल्या प्रमुख शहरांत […]

डेन्मार्क – आपल्या मुलांची झोप अपुरी होत असल्यास पालकांनी सावधानता बाळगली पाहिजे, कारण पुरेशी झोप न झाल्याने या मुलांचे वजन वाढण्याची व ते लट्ठ होण्याची शक्यता अधिक असते. रायटर या वृत्तसंस्थेने दिलेल्या माहितीनुसार, पुरेशी झोप मिळत नसलेले मुले लठ्ठ होतात, त्यांचे वजनही प्रमाणापेक्षा अधिक वाढते, असा निष्कर्ष डेन्मार्क येथील संशोधकांनी काढला आहे. सामान्य वजन असलेल्या […]

मराठी आरोग्याचा मंत्र सांगणार्‍या काही म्हणी आहेत. त्यातली एक म्हण, लवकर निजे लवकर उठे त्याला आरोग्य संपत्ती लवकर भेटे, अशी आहे. या म्हणीत किती तरी गोष्टी सांगितलेल्या आहेत. लवकर झोपण्याची आणि पहाटे उठण्याची सवय ही आरोग्यासाठी किती तरी महत्त्वाची आहे. अनेक विकारांवर तो एक इलाजच आहे. आता चीन आणि अमेरिकेत असे संशोधन करण्यात आले आहे […]

विसाव्या शतकात माणसाने प्रथमच झोप या विषयावर गांभिर्यानें  विचार करणयास सुरुवात केली.त्यापूर्वी तशी कधी गरजच भासली नव्हती.माणसाने विविध क्षेत्रात प्रगती केली खरी पण झोप गमावून बसला.जगातील अनेक गोष्टीवर त्याने ताबा मिळवला पण झोपवर काही ताबा मिळवता आला नाही. एकविसाव्या शतकात जगातील प्रमुख समस्येच्या विषयात या विषयाचा समावेश झाला आहे.गेले संपूर्ण शतकभर माणसाच्या झोपेच्या समस्या या […]

सर्व पालकांनी नोंद घ्यावे, असे संशोधन नुकतेच ब्रिटनमध्ये प्रसिद्ध झाले आहे. रात्री पुरेशी झोप मिळाली नाही, तर लहान मुलांना मधुमेह होण्याचा धोका असतो असा निष्कर्ष ब्रिटनमधील या संशोधनातून काढण्यात आला आहे. लंडन येथील सेंट जॉर्जेज यूनिव्हर्सिटी या विद्यापीठातील संशोधकांनी हे संशोधन केले आहे. ब्रिटनमधील नऊ व दहा वर्ष वयोगटातील विविध वंशाच्या 4525 मुलांचे शारीरिक माप, […]

आपले शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य उत्तम राखण्याकरिता चांगल्या पौष्टिक आहारा बरोबरच, नियमित व्यायाम आणि साधारण आठ तासांची शांत झोप हे ही आवश्यक आहे. रात्रीची झोप चांगली झालेली असली की पुढचा सर्वच दिवस उत्साहात आणि आणि आनंदात जातो. पण जर रात्रीची झोप काही कारणाने अपूर्ण असली तर मात्र पुढचा सर्वच दिवस तितकासा चांगला जात नाही. एक […]

आपल्या कार्यक्षमतेविषयीच्या काही कल्पनांनी झोपेविषयी काही गैरसमज निर्माण करून ठेवले आहेत. रामदास स्वामींनीही म्हटले आहे, निद्रा जयाची वाड तो एक मूर्ख. म्हणजे झोपणे हे आळशीपणाचे लक्षण आहे असे आपण मानतो. त्यातूनच कमी झोप घेणे हे आपण कर्तबगारीचे लक्षण मानायला लागलो. आपले पंतप्रधान किंवा एखादे कार्यक्षम मुख्यमंत्री केवळ तीन ते चार तास झोपतात आणि दिवसाचे १८ […]

उन्हाळा, हिवाळा, पावसाळा असे तीन ऋतू वातावरणावर मोठा परिणाम करतात हे काही सांगण्याची गरज नाही. वातावरणात बदल झाला की आपल्या आरोग्यावरही परिणाम होतो. त्यातल्या त्यात भुकेवर जास्तच परिणाम होतो. हिवाळ्यात भरपूर भूक लागते आणि खाल्लेले अन्न पचतेसुध्दा परंतु पावसाळ्यात केवळ भूक लागते आणि अन्न फारसे पचन होत नाही. उन्हाळ्यात तर भूकच लागत नाही. जसा ऋतू […]

आपण झोपेचे महत्त्व जाणतोच परंतु आपण कसे झोपतो यावर आपल्या आरोग्याशी संबंधित असणार्‍या अनेक गोष्टी अवलंबून असतात. काही तज्ञांच्या मते उताणे झोपणे ही झोपेची सर्वात चांगली स्थिती आहे. मात्र आपण त्यापेक्षा कोणत्याही वेगळ्या स्थितीत झोपलो की आपल्या चेहर्‍यावर त्याचे काही गंभीर परिणाम होतात. आयुर्वेदामध्ये कुशीवर झोपणे योग्य मानले जाते. आपण उजव्या कुशीवर झोपतो की डाव्या […]

बहुतेक कार्यालयांमध्ये दुपारची जेवणाची सुट्टी झाली आणि घरून आणलेल्या लंचबॉक्समधील अन्न पोटात पडले की ते खाणार्‍यांना झोप यायला लागते. जे लोक घरी बसलेले असतात किंवा व्यापार करतात त्यांनाही दुपारच्या जेवणानंतर सुरसुरी यायला लागते. मात्र त्यांना या जेवणानंतर वामकुक्षी घेण्याची सोय असते. तशी सोय कर्मचारी बांधवांना आणि भगिनींना नसते. त्यामुळे लंच अवर नंतर सुरसुरी तरी येते […]

आरोग्य उत्तम राहण्यासाठी भरपूर झोप घेतली पाहिजे. झोप शांतपणे लागली पाहिजे आणि झोपून उठल्यानंतर ताजेतवाने वाटले पाहिजे. हे तर खरेच आहे. पण आपण किती वेळ झोपता आणि किती शांतपणे झोपता याच्याबरोबरच आपण कोणत्या अवस्थेत झोपता यालाही आरोग्याच्यादृष्टीने महत्त्व आहे. उजव्या कुशीवर झोपणे हे सर्वात उत्तम अवस्था मानली जाते. पाठीचा कणा मान या दोन्हींच्या दृष्टीने ही […]

नव्या पिढीचे सारे राहणीमान आणि जीवनशैली एवढे बदलून गेले आहे की एवढ्या बदलाने तिच्यासमोर अनेक आव्हाने उभी केली आहेत. पूर्वीच्या काळी लवकर निजे लवकर उठे अशी म्हण होती. पण आता लहान मुलांच्या झोपेच्या वेळा पार बदलून गेल्या आहेत. पूर्वी रात्री ८ वाजता डोळे झाकणारी मुले होती. पण आता टीव्हीच्या मालिकांमुळे ही वेळ ११ पर्यंत पुढे […]

कॅनडा : एका संशोधनात चांगल्या झोपेशी गणित आणि भाषा यांतील उत्तम कामगिरीचा संबंध असल्याचे दिसले असून जी मुले रात्री चांगली झोप घेतात, त्यांची या दोन्ही विषयांतील कामगिरी चांगली असते. अंथरूणात घालवलेला एकूण वेळ आणि प्रत्यक्षात घेतलेली झोप यांचे गुणोत्तर म्हणजे ‘झोपेची कार्यक्षमता’ . ज्या मुलांचे हे गुणोत्तर चांगले होते, त्यांचे गणित आणि भाषा हे विषय […]